Việt Nam có 68% hộ dân nông thôn sử dụng nước sạch

Sáng 16/10, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi và Báo Nông nghiệp và Môi trường, phối hợp tổ chức Diễn đàn "Vai trò của nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn trong phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng nông thôn văn minh".

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Vũ Minh Việt - Phó Tổng biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường, cho biết Việt Nam đang trong quá trình chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp xanh - sạch - tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh đó, việc bảo đảm cung cấp nước sạch và cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường ở khu vực nông thôn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, phần lớn hoạt động sản xuất nông nghiệp - đặc biệt là trồng trọt, chăn nuôi - đều gắn chặt với tài nguyên nước và môi trường xung quanh.

"Một môi trường nông thôn sạch sẽ, không ô nhiễm nguồn nước, không tồn tại những điểm nóng về rác thải sinh hoạt hay chất thải nông nghiệp, sẽ tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng nông thôn mới văn minh, xanh - sạch - đẹp", ông Việt chia sẻ.

Cũng tại diễn đàn, ông Giáp Mai Thùy - Phó Trưởng phòng Quản lý Nước sạch nông thôn, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết công tác cấp nước sạch nông thôn trong giai đoạn vừa qua đã góp phần quan trọng giúp đạt được các chỉ tiêu về nước sạch trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (2021-2025).

Trong giai đoạn này, cả nước có 6.084/7.669 xã (79,3%) được công nhận đạt tiêu chuẩn nông thôn mới, 2.567 xã nông thôn mới nâng cao, 743 xã nông thôn mới kiểu mẫu.

Đến nay, toàn quốc có khoảng 68% hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn, trong đó 60% hộ dân sử dụng nước từ các công trình cấp nước tập trung, còn 8% hộ dân được cấp nước từ hệ thống cấp nước hộ gia đình.

Theo ông Thùy, công tác chuyển đổi số trong quản lý cấp nước sạch nông thôn được triển khai đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Các đơn vị đã nghiên cứu và ứng dụng nhiều giải pháp, công nghệ số, như giám sát chất lượng nước trực tuyến, công nghệ bể lọc tiếp xúc sinh học để xử lý nguồn nước...

Tuy nhiên, nguồn lực đầu tư cho nước sạch vẫn còn hạn chế. Trong giai đoạn 2020-2024, tổng vốn đầu tư cho cấp nước sạch nông thôn đạt khoảng 13,4 nghìn tỷ đồng, trong khi nhu cầu giai đoạn 2021-2025 ước tính cần tới 29,2 nghìn tỷ đồng, tức thiếu gần 16 nghìn tỷ đồng.

Để nâng cao hiệu quả, ông kiến nghị cần hoàn thiện cơ chế, chính sách và đầu tư xây dựng các công trình cấp nước tập trung quy mô lớn, đồng bộ, hiện đại, ưu tiên cho các khu vực khan hiếm nước, vùng hạn hán, vùng sâu, vùng xa và hải đảo.

Tại cấp địa phương, cần hoàn thiện mô hình tổ chức quản lý cấp nước nông thôn theo mô hình chính quyền hai cấp, đồng thời rà soát, điều chỉnh giá nước phù hợp với thực tế. Bên cạnh đó, hướng dẫn người dân áp dụng các giải pháp thu, trữ nước an toàn tại hộ gia đình.

Ông Lương Văn Anh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh việc phát triển nước sạch nông thôn gắn với chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu tất yếu của thời đại mà còn là giải pháp then chốt hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn bền vững, văn minh.

"Thông qua ứng dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát và vận hành hệ thống cấp nước, chúng ta nâng cao hiệu quả đầu tư, đảm bảo công bằng trong tiếp cận nước sạch và bảo vệ tài nguyên nước. Đây chính là nền tảng để nâng cao chất lượng sống người dân nông thôn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu "nông thôn mới thông minh - nông thôn đáng sống" trong tương lai", ông Lương Văn Anh nói.

Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương sẽ tập trung vào các giải pháp như hoàn thiện cơ chế, chính sách, đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn, huy động nguồn lực đầu tư, cấp nước an toàn hộ gia đình tại các khu vực không có khả năng tiếp cận công trình cấp nước tập trung hoặc đầu tư công trình cấp nước tập trung không hiệu quả, đẩy mạnh truyền thông về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn…

Ngọc Duy