“Bình dân học vụ số” cho người cao tuổi: Kiến tạo nền tảng công dân số vững chắc
Không dừng lại ở tuyên truyền bằng khẩu hiệu, các lớp “bình dân học vụ số” tại TP.HCM đang đưa công nghệ đến gần hơn với đời sống người dân, đặc biệt là người cao tuổi.
Những lớp học này không chỉ giúp người dân thành thạo kỹ năng số mà còn góp phần xây dựng nền tảng công dân số vững chắc.
Giúp người dân biết cách dùng công cụ số
Tại một lớp học đặc biệt dành cho người cao tuổi đang nỗ lực “xóa mù số”, cô Nguyễn Thị Thiệp - Trưởng ban Công tác Mặt trận khu phố 24, phường Bình Thới, TP.HCM - chia sẻ: “Ngày nay, điện thoại là công cụ không thể thiếu trong cuộc sống và công việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng các ứng dụng công nghệ số. Vì vậy, khi được tham gia lớp tập huấn, tôi rất vui vì được tiếp cận nhiều kiến thức mới”.
Theo cô Thiệp, những kỹ năng học được giúp ích rất nhiều cho công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân trong khu phố về chuyển đổi số.
“Bà con nhiều khi không biết cách điểm danh điện tử, cài mật khẩu hay tạo email. Họ thường tìm đến tôi để hỏi. Nếu không được cập nhật kiến thức, tôi khó mà hỗ trợ được. Nhờ những lớp học như thế này, tôi có thể giúp bà con tiếp cận công nghệ, đồng thời làm công tác mặt trận thuận lợi hơn rất nhiều”, cô Thiệp chia sẻ.
Không chỉ riêng lớp học của cô Thiệp, thời gian qua Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM đã triển khai nhiều chương trình thúc đẩy phong trào “bình dân học vụ số” trên địa bàn thành phố.
Theo ông Nguyễn Thanh Hòa - Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM, thông qua chương trình “Cà phê chuyển đổi số”, Trung tâm đã tập huấn kỹ năng số cho cán bộ phường, xã, đồng thời kết nối với các Tổ công nghệ số cộng đồng và người dân cao tuổi ở cơ sở.
Tính đến nay, Trung tâm đã tổ chức khoảng 16 buổi tập huấn, trong đó có 10 buổi được ghi hình để lan tỏa trên nền tảng trực tuyến.
Các buổi tập huấn được thiết kế thực tế, dễ hiểu, theo hướng “cầm tay chỉ việc”. Cán bộ của Trung tâm hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng như VNeID, Công dân số TP.HCM - từ việc tải ứng dụng, đăng ký tài khoản, thực hiện thao tác cơ bản đến giới thiệu tính năng mới, cũng như cung cấp kiến thức về an toàn và an ninh thông tin trên không gian mạng.
Ông Hòa cho rằng hiện có rất nhiều ứng dụng điện thoại hữu ích giúp người dân giải quyết công việc hàng ngày nhanh chóng nhưng vẫn chưa được biết đến rộng rãi.
Ví dụ, ứng dụng “SOS An ninh trật tự” của Công an TP.HCM vừa được tích hợp vào ứng dụng Công dân số TP.HCM, cho phép người dân gửi tin nhắn, hình ảnh hoặc video kèm vị trí GPS chính xác để báo tin. Ngay lập tức, thông tin sẽ được xác minh và chuyển đến công an địa phương gần nhất để xử lý.
“Cách tiếp cận ‘cầm tay chỉ việc’ giúp người dân thực hành ngay, biết cách áp dụng công cụ số vào công việc hoặc đời sống hàng ngày. Từ đó hình thành thói quen sử dụng công nghệ”, ông Hòa nhấn mạnh.
Song song đó, Trung tâm còn giới thiệu đến cán bộ cơ sở nhiều công cụ số và ứng dụng miễn phí giúp quản lý địa bàn hiệu quả hơn - như phần mềm theo dõi thông tin thảo luận của người dân trên mạng xã hội, cảnh báo sớm các vấn đề nổi cộm trong cộng đồng...
“Những ứng dụng này không đòi hỏi chi phí lớn nhưng mang lại giá trị thiết thực, đặc biệt đối với cán bộ khu phố, phường xã trong việc nắm bắt tình hình tại địa bàn”, ông Hòa cho biết.
Tại mỗi lớp tập huấn, Trung tâm đều phối hợp với địa phương để chuẩn bị cơ sở vật chất và thiết bị hỗ trợ, như lắp đặt các kiosk trí tuệ nhân tạo giúp người dân trực tiếp trải nghiệm.
Đồng thời, Trung tâm cũng ký kết liên tịch với các phường, xã nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số, phát huy hiệu quả của Tổ Công nghệ số cộng đồng và các chương trình “Cà phê chuyển đổi số”.
Kiến tạo nền tảng công dân số vững chắc
Đến nay, chương trình đã nhận được sự quan tâm tích cực từ chính quyền và người dân. Nhiều địa phương mong muốn Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM cử cán bộ đến tập huấn, đào tạo kỹ năng công nghệ số.
Người dân cũng ngày càng quan tâm đến công nghệ, đặc biệt là vấn đề an toàn, an ninh thông tin trên không gian mạng. Bên cạnh những tiện ích, họ lo ngại tình trạng lừa đảo trực tuyến, đánh cắp thông tin cá nhân và các rủi ro bảo mật khác.
Vì vậy, chuyên đề “An toàn trên không gian mạng” đã trở thành một trong những nội dung được hưởng ứng nhiều nhất, thu hút sự tham gia tích cực của các Tổ Công nghệ số cộng đồng và người dân, đặc biệt là người cao tuổi.
Theo ông Hòa, chương trình “Cà phê chuyển đổi số” hướng đến mục tiêu đưa chuyển đổi số đến từng người dân, từng hộ gia đình, giúp họ không chỉ biết dùng, mà còn hiểu và chủ động tham gia vào quá trình số hóa của địa phương.
“Ngày xưa, Bác Hồ phát động phong trào bình dân học vụ để xóa mù chữ; còn nay, chúng ta có phong trào bình dân học vụ số, giúp người dân hiểu và thành thạo kỹ năng số. Nhờ đó, họ có thể sử dụng các ứng dụng, cắt giảm thủ tục, rút ngắn quy trình - đúng với tinh thần của chuyển đổi số là làm cho mọi việc nhanh hơn, hiệu quả hơn và tạo ra giá trị mới trong quản lý, điều hành cũng như sinh hoạt cộng đồng”, ông Hòa nói.
Với các chương trình “bình dân học vụ số”, Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM kỳ vọng từng bước hình thành thói quen số trong đời sống người dân, qua đó giảm tải áp lực cho hệ thống hành chính công, đồng thời xây dựng nền tảng công dân số vững chắc cho TP.HCM trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện.
Ứng dụng “Công dân số TP.HCM” - bước tiến kết nối chính quyền và người dân
Từ đầu năm nay, TP.HCM đã triển khai ứng dụng “Công dân số TP.HCM” nhằm thúc đẩy kết nối giữa người dân và chính quyền trên môi trường số.
Hiện ứng dụng đã đạt hơn 620.000 lượt tải và ghi nhận hơn 6 triệu lượt tương tác. Dù con số này còn khiêm tốn so với quy mô dân số hơn 14 triệu người của thành phố, nhưng cho thấy tiềm năng lớn trong việc mở rộng và lan tỏa thói quen tương tác số trong cộng đồng.
“Việc phát triển ứng dụng này không chỉ hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính nhanh chóng, đồng bộ trên địa bàn rộng lớn sau sáp nhập, mà còn góp phần xây dựng một xã hội số toàn diện, nơi mỗi người dân đều là một mắt xích chủ động trong tiến trình chuyển đổi số của TP.HCM”, ông Nguyễn Thanh Hòa - Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM khẳng định.