Nghị quyết 71: Khai thông điểm nghẽn, chấn hưng nền giáo dục Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh giáo dục là quyết sách hàng đầu, là quyết định tương lai của dân tộc và cho thấy tầm quan trọng của giáo dục. Nghị quyết 71 khẳng định tầm quan trọng của giáo dục, đồng thời đề ra những nhiệm vụ, giải pháp đột phá nhằm khai thông điểm nghẽn, hiện đại hóa và chấn hưng nền giáo dục nước nhà.
Hội nghị toàn quốc (trực tiếp kết hợp trực tuyến) quán triệt, triển khai thực hiện 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị do Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức sẽ diễn ra vào sáng 16/9.
Tham dự Hội nghị có Tổng Bí thư Tô Lâm; Chủ tịch nước Lương Cường; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng (dự tại điểm cầu TP Hồ Chí Minh); Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị…
Đầu tư cho giáo dục còn chưa tương xứng yêu cầu đổi mới
Trình bày chuyên đề: “Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây là nghị quyết rất quan trọng, nằm trong tổng thể các nghị quyết Bộ Chính trị đã ban hành. Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt, coi trọng giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai của dân tộc.
Về những kết quả đạt được, người đứng đầu Chính phủ nêu một số điểm như sự tiếp cận giáo dục bình đẳng, chất lượng giáo dục phổ thông ngày càng được cải, được xếp vào mức cao trong khu vực và nhóm quốc gia có cùng mức thu nhập. Thủ tướng nhấn mạnh vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, người dân tộc... đều phải được tiếp nhận giáo dục bình đẳng như những đối tượng khác.
Theo Thủ tướng, thời gian qua đã có chuyển biến rõ nét về chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học và hội nhập quốc tế. Giáo dục nghề nghiệp ngày càng được mở rộng, bước đầu nâng cao kỹ năng lao động. Chất lượng giáo dục mũi nhọn cũng ngày càng khẳng định vị thế thông qua các kỳ thi quốc tế, Việt Nam thường xuyên nằm trong top 10 quốc gia có kết quả cao.
“Việt Nam là 1 trong 21 quốc gia sớm đạt được mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc về giáo dục chất lượng cao. Đây là thành tích chung của Đảng, Nhà nước và dân tộc ta. Trí tuệ sức sáng tạo của con người Việt Nam luôn được toả sáng”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ rõ, đầu tư cho giáo dục đào tạo (GDĐT) chưa tương xứng với yêu cầu đổi mới và phát triển, mức tăng chi ngân sách nhà nước cho GDĐT nhiều năm thấp hơn mức tăng trưởng GDP của cả nước; Tiếp cận giáo dục còn chênh lệch đáng kể giữa các vùng miền, nhóm đối tượng; Đội ngũ nhà giáo và điều kiện học tập ở nhiều nơi chưa đáp ứng được yêu cầu, trong đó còn tình trạng thiếu giáo viên, lớp học chưa được kiên cố hóa; Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp có khoảng cách lớn so với các nước tiên tiến, trình độ kỹ năng của lực lượng lao động còn thấp, đội ngũ nhân lực khoa học và công nghệ còn mỏng…
Về nguyên nhân, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, nhận thức, tư duy về GDĐT chưa đầy đủ, thống nhất. Thể chế, chính sách về GDĐT chậm đổi mới, chưa đồng bộ. Ngân sách nhà nước chi cho GDĐT chưa đáp ứng yêu cầu trong khi các nguồn lực xã hội còn hạn chế, ưu đãi đầu tư cho giáo dục chưa đủ hấp dẫn để thu hút các nguồn lực xã hội. Tâm lý trọng danh vị trong xã hội còn nặng nề, chính sách sử dụng cán bộ còn coi trọng bằng cấp hơn thực lực, chạy theo bằng cấp.
Đưa trí tuệ nhân tạo vào từ bậc tiểu học trên tinh thần vừa học vừa chơi
Trong bối cảnh có những thay đổi sâu sắc, đặt ra những yêu cầu mới, cấp thiết, toàn diện đối với giáo dục đào tạo, Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo tập trung xây dựng và ban hành Nghị quyết số 71, trong đó đề ra những chủ trương, quyết sách mạnh mẽ hơn để khai thông điểm nghẽn, tạo đột phá phát triển, hiện đại hóa, chấn hưng nền giáo dục nước nhà.
Theo Thủ tướng, nghị quyết nêu rõ 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn. Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo, cơ sở vật chất trường lớp đạt chuẩn, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông. Tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
"Chúng ta phải đào tạo công dân toàn cầu, không chỉ biết tiếng Việt mà phải biết một số ngôn ngữ có tính chất phổ biến như tiếng Anh, một số thứ tiếng khác", Thủ tướng nói.
Đồng thời, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, phải đưa trí tuệ nhân tạo vào từ bậc tiểu học, trên tinh thần “vừa học vừa chơi”, góp phần giải trí nhưng phải tăng cường hàm lượng giáo dục.
Đồng thời, hiện đại hóa và nâng tầm giáo dục đại học, tạo phát triển nhân lực trình độ cao, nhân tài để dẫn dắt nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
Về chương trình hành động của Chính phủ, Thủ tướng nêu rõ 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn, cụ thể hóa thành 36 mục tiêu và 151 nhiệm vụ.
Trong đó, một số nhiệm vụ cần triển khai ngay bao gồm: Khẩn trương rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông để điều chỉnh phù hợp; Xây dựng lộ trình và triển khai các chủ trương về chế độ tiền lương, phụ cấp cho nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành giáo dục. Chúng ta phải có lộ trình để đáp ứng nguồn lực phù hợp.
Rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; sáp nhập, giải thể các cơ sở đào tạo không đạt chuẩn. Giảm đầu mối cơ quan quản lý, xóa bỏ cấp trung gian.
Sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về thực hiện chủ trương không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập.
4 Nghị quyết của Bộ Chính trị được quán triệt, triển khai thực hiện gồm: Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.
Dự kiến chương trình, Hội nghị sẽ nghe 4 chuyên đề do các đồng chí lãnh đạo truyền đạt. Cụ thể, chuyên đề 1: "Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW". Chuyên đề 2: "Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 72-NQ/TW, ngày 08/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW". Chuyên đề 3: "Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 24/01/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW". Chuyên đề 4: "Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 70-NQ/TW, ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW".