Ca SEEG đầu tiên tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương: Bước tiến mới trong điều trị động kinh

Đây là bước tiến quan trọng, giúp xác định chính xác vùng sinh động kinh, mở ra hy vọng mới cho hàng trăm nghìn bệnh nhân tại Việt Nam.

Khoa Ngoại Thần kinh phối hợp cùng Khoa Nội Thần kinh Bệnh viện Nguyễn Tri Phương đã tiến hành ca đặt điện cực não sâu ghi điện não đồ (SEEG) đầu tiên cho bệnh nhân nữ 16 tuổi, học lớp 10, bị động kinh suốt 8 năm qua.

Hy vọng mới cho bệnh nhân động kinh kháng thuốc

Trước khi đến với Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, bệnh nhân đã điều trị tại nhiều cơ sở y tế khác nhau, sử dụng đến ba loại thuốc chống động kinh nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Trung bình mỗi tuần, em xuất hiện 2 - 3 cơn co giật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý và việc học tập.

Kết quả chụp cộng hưởng từ cho thấy có bất thường ở vùng vỏ não lớn, khu vực thái dương - chẩm trái. Điện não ngoài da đầu gợi ý cơn động kinh xuất phát từ thái dương trái nhưng không thể xác định chính xác điểm khởi phát.

TS.BS Phạm Anh Tuấn - Trưởng khoa Ngoại Thần kinh - cho biết: “Vùng thái dương liên quan đến nhiều chức năng quan trọng như trí nhớ, ngôn ngữ, nhận diện hình ảnh và âm thanh. Vì vậy, việc xác định chính xác vùng sinh động kinh có ý nghĩa then chốt, vừa đảm bảo cắt bỏ ổ động kinh, vừa bảo tồn chức năng não bộ của bệnh nhân”.

Trước đây, nhiều ca phẫu thuật động kinh phải dựa vào hình ảnh cộng hưởng từ và điện não đồ bề mặt, dẫn đến hai rủi ro: hoặc là phẫu thuật “mù”, không triệt để, khiến cơn động kinh tái phát; hoặc cắt bỏ quá rộng, gây mất chức năng thần kinh vĩnh viễn.

SEEG đã khắc phục những hạn chế đó. Theo ThS.BS Lê Thụy Minh An - Khoa Nội Thần kinh, kỹ thuật này ít xâm lấn, cho phép đặt nhiều điện cực sâu vào các vùng não nghi ngờ để ghi nhận chính xác vùng sinh động kinh. Đồng thời, nhờ SEEG, bác sĩ có thể lập bản đồ chức năng não, dự báo trước nguy cơ mất chức năng thần kinh, từ đó quyết định giữ lại hay loại bỏ một vùng mô não.

Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra rằng, phẫu thuật cắt bỏ vùng sinh động kinh sau SEEG có khả năng kiểm soát động kinh thành công cao hơn 40 - 60% so với phẫu thuật truyền thống.

Từ ca đặt điện cực đến phẫu thuật cắt ổ động kinh

Sau khi hoàn thành ca đặt điện cực, nhóm bác sĩ đã tiến hành phân tích điện não liên tục trong nhiều ngày. Kết quả cho thấy vùng sinh động kinh thực sự nhỏ hơn so với diện sang thương nhìn thấy trên cộng hưởng từ, giúp bác sĩ thu hẹp diện tích phẫu thuật, giảm nguy cơ tổn thương chức năng.

Hai tuần sau, bệnh nhân được phẫu thuật cắt bỏ ổ động kinh dựa trên dữ liệu SEEG. Hiện tại, bệnh nhân đang trong giai đoạn hồi phục sau mổ, chưa ghi nhận thêm cơn động kinh nào.

TS.BS Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh: “Nếu không đặt điện cực não sâu, bệnh nhân sẽ tiếp tục sống chung với động kinh kháng thuốc. Thành công của ca mổ không chỉ mang ý nghĩa cho riêng một bệnh nhân, mà còn khẳng định SEEG là hướng đi an toàn, hiệu quả cho nhiều trường hợp động kinh kháng thuốc tại Việt Nam”.

Ước tính tại Việt Nam có khoảng 0,5 - 1% dân số mắc bệnh động kinh, tương đương 500.000 - 1.000.000 người. Trong số này, khoảng 30% rơi vào nhóm động kinh kháng thuốc - nghĩa là dù đã dùng nhiều loại thuốc, cơn động kinh vẫn xuất hiện thường xuyên. Đây là nhóm bệnh nhân có nguy cơ tàn tật, trầm cảm, suy giảm trí tuệ và chất lượng cuộc sống nghiêm trọng, rất cần đến các phương pháp can thiệp như phẫu thuật.

Hằng năm, Khoa Ngoại Thần kinh Bệnh viện Nguyễn Tri Phương tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân động kinh từ khắp nơi trong cả nước từ nhiều nhóm tuổi khác nhiều. Đặc biệt, các bệnh nhân động kinh kháng thuốc và đã đi nhiều nơi nhưng chưa kiểm soát được động kinh.

Với các trường hợp kháng thuốc, bệnh nhân được đưa vào quy trình đánh giá toàn diện: chẩn đoán hình ảnh, điện não đồ, kiểm tra chức năng thần kinh… trước khi quyết định phẫu thuật.

Bước tiến mới trong điều trị động kinh tại Việt Nam

Cùng thời điểm thực hiện ca SEEG đầu tiên, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cũng tổ chức Hội thảo quốc tế về ứng dụng kỹ thuật này trong phẫu thuật động kinh, quy tụ chuyên gia thần kinh - phẫu thuật thần kinh trong nước và quốc tế. Đây là lần đầu tiên một bệnh viện công lập tại Việt Nam thực hiện và giới thiệu thành công SEEG.

TS.BS Lê Cao Phương Duy – Phó Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết: “Thành công của chương trình là kết quả của sự nỗ lực học hỏi, nghiên cứu và hợp tác quốc tế. SEEG sẽ là nền tảng để bệnh viện tiếp tục phát triển chuyên sâu, không chỉ trong điều trị động kinh mà còn các bệnh thần kinh khác như Parkinson. Đây là minh chứng cho định hướng hội nhập và phát triển bền vững của y tế Việt Nam”.

Việc làm chủ kỹ thuật SEEG đã đưa Bệnh viện Nguyễn Tri Phương trở thành đơn vị tiên phong trong lĩnh vực phẫu thuật động kinh ở hệ thống y tế công lập. Thành công này không chỉ mở ra hy vọng kiểm soát bệnh cho hàng nghìn bệnh nhân động kinh kháng thuốc, mà còn góp phần nâng cao vị thế chuyên môn của ngành ngoại thần kinh trong nước.

Kỹ thuật SEEG – được ví như “la bàn dẫn đường” trong phẫu thuật động kinh – giờ đây đã hiện diện tại Việt Nam, mang đến một lựa chọn điều trị an toàn và hiệu quả hơn cho người bệnh. Với bước tiến này, ngành y tế trong nước có thêm công cụ hiện đại để tiến gần hơn tới chuẩn mực quốc tế, đồng thời khẳng định khả năng làm chủ kỹ thuật cao của đội ngũ bác sĩ Việt Nam.

An Quý