Đừng để trái tim mình lên tiếng trước khi quá muộn

Ngày 29/8, chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" với chủ đề "Phòng tránh thoái hóa cột sống và những lối sống ảnh hưởng bệnh tim mạch" và tiếp sức học sinh đến trường đã diễn ra tại hội trường UBND xã Bình Hưng, TP.HCM.

Chương trình do Tạp chí Khoa học phổ thông phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Bình Hưng tổ chức, với sự đồng hành của Hệ thống Bệnh viện Sài Gòn ITO và Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.

Phát biểu tại chương trình, ThS.Nhà báo Bùi Hương - Phó Tổng Biên tập phụ trách, điều hành Tạp chí Khoa học phổ thông - cho biết ngoài nhiệm vụ thông tin truyền thông về các vấn đề chính trị, khoa học - công nghệ, giáo dục, y tế,... Bên cạnh đó, Tạp chí Khoa học phổ thông cũng có nhiều hoạt động sau mặt báo.

“Chương trình Vui khoẻ mỗi ngày được Tạp chí Khoa học phổ thông tổ chức thường xuyên, định kỳ 1-2 lần mỗi tháng ở các địa phương và đặc biệt ở các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn TP.HCM, nhằm truyền tải những kiến thức dự phòng về sức khỏe đến với người dân, cộng đồng, sinh viên” - ThS.Nhà báo Bùi Hương chia sẻ.

Tại chương trình, bà Lê Thái Họa Mi - Phó Bí thư thường trực Đảng ủy xã Bình Hưng, TP.HCM - gửi lời cảm ơn đến Tạp chí Khoa học phổ thông, các đơn vị đồng hành, nhà tài trợ. Đây là lần thứ 3 Tạp chí Khoa học phổ thông phối hợp cùng UBND xã Bình Hưng thực hiện chương trình Vui khỏe mỗi ngày.

“Hiện nay, nhu cầu chăm sóc sức khỏe đã trở thành một trong những nhu cầu thiết yếu của người dân, đặc biệt là với phụ nữ và đoàn viên thanh niên. Những người dân hôm nay không còn chỉ dừng lại ở mong ước “ăn no, mặc đẹp” như trước đây, mà còn hướng đến nhu cầu về tinh thần, sắc đẹp, thể chất và một cuộc sống chất lượng hơn.

Do đó, chương trình “Vui khỏe mỗi ngày” được tổ chức tại xã rất có ý nghĩa khi truyền tải được các kiến thức về các bệnh lý thường gặp, kiến thức phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe đến với người dân. Bên cạnh các hoạt động chăm sóc sức khỏe, tặng quà cho các em học sinh, chúng tôi hy vọng Tạp chí sẽ cùng hợp tác với UBND xã Bình Hưng trong các lĩnh vực khác, mang lại lợi ích thiết thực và bền vững cho cộng đồng” - bà Lê Thái Họa Mi bày tỏ.

Tại chương trình, BS.CKII Phan Văn Ngọc - Trưởng Khoa Khám bệnh Bệnh viện Sài Gòn ITO Phú Nhuận, thuộc Hệ thống Bệnh viện Sài Gòn ITO - cho biết cột sống đóng vai trò quan trọng, được xem như là khung để nâng đỡ toàn bộ cơ thể. Bên cạnh đó, cột sống còn phối hợp với những cơ quan khác để giúp cơ thể vận động, đi lại một cách linh hoạt và nhẹ nhàng.

Tại Việt Nam, thoái hóa cột sống ở người dưới 30 - 40 tuổi vào khoảng 25 - 50 %. Tuy nhiên, trong những năm gần đây thì có xu hướng trẻ hóa và có nhiều người trẻ ở độ tuổi từ 20 - 30 đến khám bác sĩ với triệu chứng thoái hóa cột sống.

BS.CKII Phan Văn Ngọc giải thích nguyên nhân dẫn tới thoái hóa cột sống gồm 6 nhóm yếu tố: quá trình lão hóa tự nhiên, đặc thù công việc, thói quen xấu, chế độ ăn uống không lành mạnh, chấn thương và yếu tố di truyền.

Khi thoái hóa cột sống sẽ làm suy yếu đi hệ thống nâng đỡ của cơ thể, làm cho bệnh nhân đau, đi lại khó khăn, làm giảm chất lượng cuộc sống cũng như là chất lượng học tập, làm việc.

Để phòng ngừa thoái hóa cột sống, BS.CKII Phan Văn Ngọc khuyên cần giữ tư thế đúng khi ngồi, tránh gù lưng hoặc cúi ngửa quá mức, tránh ngồi quá lâu trong một tư thế, khi mang vác vật nặng cần thực hiện đúng tư thế hãy dùng lực từ chân thay vì cong lưng nhấc đồ. Cùng với đó là duy trì hoạt động tập thể dục thường xuyên với các bài tập tốt cho cột sống như: bơi, yoga, đi bộ, đạp xe… và tránh các môn gây áp lực lớn lên cột sống như: nhảy cao, nhảy xa hoặc nâng tạ nặng. Bên cạnh đó cần có chế độ ăn uống hợp lý, duy trì cân nặng phù hợp, không hút thuốc lá và hạn chế rượu bia.

Khi có các dấu hiệu cảnh báo sớm như đau cột sống kéo dài trên 2 tuần, đau lan xuống chân/tay, yếu cơ thì cần đến chuyên khoa để khám và điều trị kịp thời.

Tại chương trình, TS.BS Trần Hòa - Phó Trưởng Khoa Tim Mạch Can Thiệp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Tổng Thư ký Phân hội Xơ vữa động mạch Việt Nam đã có phần trình bày các biện pháp phòng ngừa bệnh lý tim mạch.

Theo TS.BS Trần Hòa, tỷ lệ tử vong do bệnh lý tim mạch ở thế giới cũng như ở Việt Nam đang có xu hướng trẻ hóa. Theo đó, cứ 5 bệnh nhân nhập viện hoặc là tử vong do đột quỵ hay nhồi máu cơ tim thì sẽ có một người dưới 40 tuổi.

Trong đó, các yếu tố nguy cơ gây nên đột quỵ hay nhồi máu não có thể kể đến như: hút thuốc lá, tăng huyết áp, mỡ trong máu cao, rối loạn lipid máu, đặc biệt là đái tháo đường. Từ những yếu tố nguy cơ này sẽ làm tổn thương lớp nội mạc, làm thành mạch máu dày lên và gây xơ vữa động mạch, nếu nặng nó có thể tạo thành những cục huyết khối gây ra nhồi máu cơ tim hay là đột quỵ.

“Trái tim mình không biết nói và một khi mà trái tim mình lên tiếng cũng là lúc chúng ta có thể kết thúc cuộc đời. Do đó, đừng để trái tim lên tiếng, chúng ta cần duy trì cân nặng hợp lý, ngưng thuốc lá, điều khiển những gì không tốt cho sức khỏe, trong đó chú ý những chỉ số trong cơ thể như: mỡ trong máu, đường huyết phải ổn định, huyết áp phải tốt,...

Xơ vữa động mạch là bệnh lý tích tụ mỗi ngày với những diễn tiến âm thầm, vì vậy, chúng ta phải chủ động dự phòng, tái khám định kỳ, xét nghiệm định kỳ và tuân thủ cái chế độ điều trị của bác sĩ” - TS.BS Trần Hòa chia sẻ.

TS.BS Trần Hòa cho biết thêm, đối với những người từng bị nhồi máu cơ tim, dự phòng để biến cố nhồi máu cơ tim đừng tái phát thì đây được gọi là dự phòng thứ phát. Đối với tình trạng chưa từng bị nhồi máu cơ tim nhưng mà bị tăng huyết áp, hút thuốc lá, đái tháo đường, béo phì thì chúng ta cần ngăn chặn để tránh xảy ra biến cố thì được gọi là dự phòng nguyên phát. Bên cạnh đó còn có dự phòng nguyên thủy, tức là chúng ta chưa mắc bệnh và làm sao tránh đừng có phơi nhiễm bệnh đó.

Tại chương trình, nhiều câu hỏi được đặt ra xoay quanh các vấn đề về thoái hóa cột sống và tim mạch.

Bà Trương Thị Kim Vân (56 tuổi, ấp 7, xã Bình Hưng) cho biết từng bị huyết áp cao và mỡ máu. Sau vài tháng sử dụng thuốc huyết áp đã giảm từ 140 mmHg xuống còn 120 mmHg, như vậy có ngưng thuốc được hay không và nếu sử dụng lâu dài có ảnh hưởng gì đến sức khỏe?

Theo TS.BS Trần Hòa, cả 2 bệnh lý này đang uống thuốc nhằm để dự phòng bệnh xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Đây không phải là dự phòng cho ngày nay, ngày mai hay năm sau mà dự phòng lâu dài, có thể 5 năm, 10 năm nữa mình không xảy ra các yếu tố mắc bệnh.

Theo TS.BS Trần Hòa, cả 2 bệnh lý này đang uống thuốc nhằm để dự phòng bệnh xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Đây không phải là dự phòng cho ngày nay, ngày mai hay năm sau mà dự phòng lâu dài, có thể 5 năm, 10 năm nữa mình không xảy ra các yếu tố mắc bệnh.

Còn đối với việc giảm hay ngưng thuốc thì cần phải có sự chỉ định trực tiếp từ bác sĩ điều trị. Đặc biệt hai bệnh lý này thuộc loại bệnh lý về chuyển hóa và lối sống. Cho nên ngoài sử dụng thuốc thì việc thay đổi lối sống là vấn đề vô cùng quan trọng. Đó là biện pháp bắt buộc đối với tất cả mọi người trong việc phòng bệnh, đặc biệt là đối với những người đã có bệnh và có yếu tố nguy cơ.

Bà Huỳnh Thị Thanh (49 tuổi, ấp 44 xã Bình Hưng) cho biết 1 tháng nay khi ngồi lâu chân thường bị nhức, tê và không đi lại được, bên cạnh đó, thường xuyên bị đau khớp vai và vùng cột sống thắt lưng. Với các triệu chứng trên thì cần khám và điều trị như thế nào?

BS.CKII Phan Văn Ngọc giải thích, tình trạng thoái hóa cột sống chỉ gây đau còn với cảm giác tê bì từ mông xuống hai chân thì có lẽ bệnh nhân đang mắc phải dấu hiệu chèn ép rễ thần kinh. Đối với bệnh lý này không có thuốc hay chế phẩm nào có thể điều trị được mà chủ yếu là dự phòng. Do đó chúng ta cần nên thay đổi lối sống, thường xuyên tập thể dục, thể thao, hạn chế ngủ quá cao, không ngồi một tư thế quá lâu và có những bài tập vật lý trị liệu làm thư giãn, xoa bóp các cơ,...

Bác sĩ Ngọc cũng nhấn mạnh, để chẩn đoán chính xác, bệnh nhân cần chụp MRI nhằm kiểm tra xem có tình trạng chèn ép rễ thần kinh, lồi đĩa đệm hoặc hẹp ống sống hay không, từ đó để có phương pháp điều trị kịp thời và tránh biến chứng nặng.

Đồng hành cùng địa phương chăm lo và tiếp sức đến trường cùng các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn và khuyết tật, Tạp chí Khoa học phổ thông và các đơn vị đồng hành trao tặng 20 phần quà và hiện kim đến 20 em học sinh. Mỗi em học sinh nhận một phần hiện kim 1 triệu đồng cùng 1 phần quà (gồm túi quà bếp vạn vị và túi tập vở mới,...).

Bên cạnh đó, Ban tổ chức cũng đã trao tặng 6 phần quà gồm hiện kim và hiện vật cho 6 gia đình phụ nữ khó khăn. Mỗi gia đình nhận được 1.000.000 đồng và 1 túi quà gồm các nhu yếu phẩm.

Bà Lê Thái Họa Mi - Phó Bí thư thường trực Đảng ủy xã Bình Hưng, TP.HCM trao thư cảm ơn và hoa cho nhà báo Bùi Hương, các bác sĩ và đơn vị đồng hành.

Võ Liên - Trúc Nhã