Đào tạo lại giúp xe ôm công nghệ, người bán hàng rong... quay lại thị trường lao động

Chiều 20/8, Thành ủy TP.HCM tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý của 5 tổ chức chính trị - xã hội Thành phố về dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng và Báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Hội nghị do ông Nguyễn Phước Lộc - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM chủ trì; cùng một số Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy thành phố điều hành Hội nghị.

Đào tạo lại cho xe ôm công nghệ, bán hàng rong…

Theo dự thảo, Thành phố đặt ra yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế theo chiều sâu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tỷ lệ lao động qua đào tạo còn thấp, nhất là trong các ngành mũi nhọn, dẫn đến thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển bền vững.

Ông Phùng Thái Quang - Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động TP.HCM, cho rằng để giải quyết vấn đề này, ngoài việc triển khai các chính sách thu hút nhân tài, TP.HCM cần có chiến lược đồng bộ về đào tạo lại và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho lực lượng công nhân, lao động phổ thông.

Đây là lực lượng trực tiếp tham gia sản xuất, đóng vai trò then chốt trong vận hành dây chuyền, máy móc và thiết bị. “Nếu không được cập nhật kỹ năng, họ sẽ khó đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp trong bối cảnh tự động hóa, số hóa diễn ra mạnh mẽ, dẫn đến nguy cơ bị đào thải khỏi thị trường lao động”, ông Quang nhấn mạnh.

Theo ông, đào tạo lại không chỉ là nhu cầu cấp thiết trước mắt, mà còn là giải pháp lâu dài để thích ứng với sự dịch chuyển cơ cấu ngành nghề. Thực tế thời gian qua, một bộ phận công nhân sau khi rời khỏi nhà máy đã phải mưu sinh trong khu vực phi chính thức như chạy xe công nghệ, bán hàng rong… tiềm ẩn nhiều rủi ro về thu nhập, đời sống và an sinh xã hội.

Nếu thành phố có chiến lược đào tạo lại hiệu quả, lực lượng này sẽ có cơ hội quay trở lại thị trường lao động chính thức với vị trí việc làm ổn định, thu nhập tốt hơn và điều kiện làm việc an toàn hơn.

Theo ông Quang, đào tạo lại lao động cũng chính là chìa khóa để nâng cao năng suất lao động, vốn là điểm nghẽn trong quá trình phát triển kinh tế TP.HCM nhiều năm qua.

Khi năng suất được cải thiện, doanh nghiệp có điều kiện tăng trưởng, người lao động được hưởng lợi từ thu nhập và phúc lợi tốt hơn, đồng thời góp phần ổn định quan hệ lao động và an sinh xã hội. Xa hơn, đây sẽ là nền tảng để hình thành lực lượng lao động học tập suốt đời, có khả năng thích ứng liên tục với sự đổi mới của khoa học công nghệ, từng bước đưa TP.HCM tiến tới nền kinh tế tri thức.

“Đào tạo lại và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho lực lượng công nhân, lao động phổ thông vừa là giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, vừa là cách phát huy hiệu quả tiềm năng nội lực, phục vụ mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của Thành phố”, ông Quang khẳng định.

Cần đánh giá tâm lý, nhu cầu của GenZ

Về quan điểm, mục tiêu nhiệm kỳ 2025 - 2030, ông Nguyễn Đăng Khoa - Phó Bí thư Thành đoàn TP.HCM, cho rằng bên cạnh phần dự báo tình hình, cần có thêm nghiên cứu và đánh giá kỹ về đặc điểm dân cư, tâm lý lao động, nhu cầu và độ tuổi.

Theo ông, đến năm 2030, lực lượng lao động chính của thành phố sẽ là Gen Z và những người sinh từ năm 2000 trở về sau. Đây là lực lượng trẻ, năng động, được tiếp cận với khoa học - công nghệ từ sớm, sinh ra trong giai đoạn đất nước đã đổi mới sau năm 1986.

“Tâm lý, nhu cầu và nguyện vọng của họ có nhiều khác biệt, tác động trực tiếp đến cơ cấu và đặc điểm của lực lượng lao động, cần được đưa vào đánh giá trong phần dự báo tình hình”, ông Khoa chia sẻ.

Ông Khoa cũng bày tỏ sự đồng tình với quan điểm trong văn kiện về “bám sông, hướng biển”. Ông cho rằng đây là ý tưởng rất hay, đồng thời bổ sung thêm hai nội hàm: “tựa núi, giữ rừng, bám sông, hướng biển”.

Theo ông, Thành phố có những dãy núi gắn với căn cứ cách mạng như núi Dinh, núi Thị Vải, núi Minh Đạm, đây chính là biểu tượng truyền thống cần được “tựa núi”.

Bên cạnh đó, thành phố còn có hệ thống rừng phòng hộ, rừng Sác Cần Giờ… những tài nguyên quý giá cần được “giữ rừng” để phát triển bền vững.

“Việc “tựa núi, giữ rừng” không chỉ là bảo tồn giá trị truyền thống và thiên nhiên, mà còn là nền tảng để phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, vừa nhanh, vừa bền vững”, ông Khoa nhấn mạnh.

Định hình phát triển thành phố trong 5 năm tới

Phát biểu tổng kết hội nghị, ông Nguyễn Phước Lộc cho rằng đa số các đại biểu đều đánh giá cao sự chuẩn bị công phu, nghiêm túc, kỹ lưỡng của Ban soạn thảo đề xuất các văn kiện. Bám sát tinh thần phản ánh những thành tựu nổi bật cũng như thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém của nhiệm kỳ qua để đề xuất nội dung, nhiệm vụ, giải pháp cho giai đoạn sắp tới.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng văn kiện cần đi sâu hơn vào những vấn đề mang tính chiến lược lâu dài và có tầm vóc đối với sự phát triển của thành phố.

Trong đó, cần đặc biệt chú trọng đến phát triển kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường, đồng thời phát triển hài hòa kinh tế với văn hóa – xã hội, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội và nâng cao chỉ số phát triển con người. Đặc biệt là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Từ góc độ Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, nhiều ý kiến đã đóng góp những giải pháp cụ thể, có tính khả thi để tiếp tục hoàn thiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong dự thảo.

Trong đó, nổi bật là các đề xuất liên quan đến đột phá trong phát triển khoa học – công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, đổi mới mô hình tăng trưởng, cũng như phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân nhằm tạo động lực cho sự phát triển nhanh và bền vững...

Theo ông Nguyễn Phước Lộc, trong bối cảnh thành phố đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức đan xen, sự nghiệp đổi mới và hội nhập đòi hỏi một tầm nhìn chiến lược, quyết tâm chính trị lớn cùng sự đồng lòng, đồng thuận của cả hệ thống và các tầng lớp nhân dân.

Với tinh thần phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội sẽ tiếp tục đóng góp để hoàn thiện văn kiện, tạo nền tảng định hình con đường phát triển cho thành phố trong 5 năm tới và lâu dài hơn, khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế, trung tâm đổi mới sáng tạo, xứng đáng với thành phố mang tên Bác, phụng sự và đóng góp vì cả nước.

Ông Nguyễn Phước Lộc cũng đề nghị Ban Thường vụ cùng năm tổ chức chính trị - xã hội của Thành phố sẽ tiếp tục hoàn thiện ý kiến chung, làm việc với Ban soạn thảo văn kiện, đảm bảo văn kiện phản ánh đúng nguyện vọng của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân.

Ngọc Duy