Tài chính

Đề xuất áp thuế 20% với lãi chứng khoán

Ngọc Anh 22/07/2025 - 15:18

Bộ Tài chính đề xuất cá nhân cư trú chuyển nhượng chứng khoán sẽ chịu thuế suất thu nhập cá nhân 20% trên thu nhập tính thuế theo năm.

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ Tài chính đề xuất bổ sung, điều chỉnh một số quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế và phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoạt động chuyển nhượng vốn và chứng khoán – bao gồm cả chứng khoán phái sinh.

Theo đó, cá nhân cư trú có thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán sẽ nộp thuế theo mức 20% trên phần thu nhập tính thuế trong năm. Thu nhập tính thuế được xác định bằng giá bán trừ đi giá mua cùng các chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra khoản thu nhập đó.

Trong trường hợp không xác định được giá mua và các khoản chi phí liên quan, thuế TNCN sẽ được tính bằng 2% trên tổng giá bán.

chung_khoan_hom_nay_1.jpeg
Ảnh minh hoạ

Tương tự, với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán, Bộ Tài chính cũng đề xuất áp dụng mức thuế suất 20% trên thu nhập tính thuế – được xác định theo giá bán trừ giá mua và chi phí hợp lý phát sinh trong kỳ tính thuế (tính theo năm). Trường hợp không có đủ cơ sở xác định giá mua và chi phí, thuế sẽ được tính bằng 0,1% trên giá bán của từng lần chuyển nhượng.

Trước đây, theo Luật Thuế TNCN số 04/2007/QH12 (hiệu lực từ ngày 1/1/2009), việc thu thuế đối với chuyển nhượng chứng khoán được thực hiện theo hai phương pháp:

Thứ nhất, áp dụng thuế suất 20% trên thu nhập (giá bán trừ giá mua và chi phí), áp dụng khi người nộp thuế có đầy đủ chứng từ chứng minh;

Thứ hai, nếu không xác định được giá vốn và chi phí thì nộp 0,1% trên giá bán từng lần chuyển nhượng, và không phải quyết toán cuối năm.

Nếu lựa chọn phương pháp tính thuế theo thu nhập (20%), trong suốt năm người nộp thuế sẽ tạm nộp 0,1% trên giá bán mỗi lần giao dịch. Cuối năm, khi thực hiện quyết toán, phần thuế đã tạm nộp sẽ được trừ vào số thuế phải nộp nếu cá nhân chứng minh được chi phí và giá vốn.

Để đơn giản thủ tục và thống nhất chính sách, Luật số 71/2014/QH13 (hiệu lực từ ngày 1/1/2015) quy định chỉ áp dụng một phương pháp duy nhất: thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán theo mức 0,1% trên giá trị chuyển nhượng từng lần.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, nhiều ý kiến cho rằng việc thu thuế theo tỷ lệ 0,1% trên tổng giá chuyển nhượng – kể cả khi nhà đầu tư bị lỗ – là chưa hợp lý. Do đó, việc tính thuế trên phần thu nhập thực có (chỉ thu khi có lãi) được xem là phù hợp hơn và cần nghiên cứu áp dụng.

Bộ Tài chính cũng dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế, cho thấy phần lớn các quốc gia đều thu thuế đối với thu nhập từ đầu tư vốn. Tuy nhiên, phương pháp và mức thu rất đa dạng: có nơi áp dụng tỷ lệ phần trăm trên giá trị chuyển nhượng, có nơi tính trên lợi nhuận thực tế, thậm chí có quốc gia phân biệt giữa chứng khoán niêm yết và chưa niêm yết trong chính sách thuế.

Ngọc Anh