Chuyên gia lạc quan về thỏa thuận thuế đối ứng Việt - Mỹ

Lạc quan về tuyên bố thỏa thuận thuế của Tổng thống Trump

TS. Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Cao cấp Đại học Bristol (Anh) nhận định, việc thỏa thuận được mức thuế đối ứng 20% là một thành công và kể cả mức 40% cho hàng trung chuyển (transshipping) cũng tích cực.

Lúc 20h ngày 2/7 (giờ Việt Nam), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump về quan hệ Việt Nam - Mỹ, cũng như đàm phán về thuế đối ứng giữa hai nước. Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Trump hoan nghênh việc đoàn đàm phán của hai nước đã thống nhất Tuyên bố chung Việt - Mỹ về Khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng

Tổng thống Donald Trump đánh giá cao việc Việt Nam cam kết giành quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho hàng hóa của Mỹ, trong đó có xe ô tô phân khối lớn. Ông khẳng định Mỹ sẽ cắt giảm đáng kể thuế đối ứng cho nhiều hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam và sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong giải quyết những vướng mắc ảnh hưởng đến quan hệ thương mại song phương, nhất là trong các lĩnh vực mà hai bên ưu tiên.

Bày tỏ quan điểm về mức thuế đối ứng được Tổng thống Donald Trump đăng trên Truth Social, chuyên gia Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên cao cấp tại Đại học Bristol nhận định, trong bối cảnh từ một tháng trước phía cố vấn thương mại Mỹ bình luận không mấy tích cực về Việt Nam trong việc đánh giá về các nước trung chuyển và muốn đánh thuế nặng, thì việc đạt được thỏa thuận thương mại mức thuế đối ứng 20% cũng là dấu hiệu tích cực.

“Hai tuần trở lại đây lại có những quan điểm bi quan nhìn nhận Việt Nam sẽ bị đánh thuế đối ứng nặng nhất ASEAN, dẫn đến một số lo sợ mức thuế gần 30%. Vì vậy 20% là một con số không xấu. Nhìn vào phản ứng của cổ phiếu Nike là cho thấy bạn hàng Mỹ lạc quan với thông tin này”, vị chuyên gia nhận định.

Ông Tuấn cũng cho rằng, đây chỉ là những thông tin sơ bộ ban đầu, chi tiết thỏa thuận sẽ cần thêm nhiều thời gian hơn một vài tháng để tiếp tục đàm phán và đi đến chốt phương án. Bởi còn một số điều chưa rõ ràng như: Mức thuế 20% sẽ áp dụng cho tất cả hàng không phải trung chuyển không? Hay có ngoại lệ gì tốt hơn hay tệ hơn? Mức 40% trung chuyển thì sẽ sử dụng cơ sở nào, tỷ lệ bao nhiêu, có phân biệt nơi xuất xứ để xác định không?

“Bên cạnh đó, ngoài thuế đối ứng còn nhiều loại thuế khác ông Trump đang áp lên các nước, thì thỏa thuận thương mại của Việt Nam đã thương lượng khuôn khổ này luôn chưa, hay chỉ mới tính thuế đối ứng?”, chuyên gia Hồ Quốc Tuấn bày tỏ.

Đánh giá về tác động đến các ngành sản xuất trong nước, chuyên gia Hồ Quốc Tuấn cho biết, thị trường chứng khoán Mỹ đã phản ứng tích cực với thỏa thuận thông qua biến động giá cổ phiếu, cho thấy giới đầu tư xem đây là một diễn biến thuận lợi.

Hiến kế duy trì đà phát triển, nâng cao sức cạnh tranh trên trường quốc tế

Tuy nhiên, ông Tuấn cũng lưu ý, các ngành đang chịu mức thuế khoảng 20% sẽ hưởng lợi, trong khi những ngành hiện có mức thuế rất thấp nhưng bị nâng lên 20% sẽ gặp nhiều khó khăn.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Đặng Thảo Quyên, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế tại Đại học RMIT Việt Nam phân tích, sự thay đổi gần đây trong chính sách thương mại của Mỹ, đặc biệt là các mức thuế quan mới áp lên hàng Việt, đang hé lộ triển vọng không đồng đều cho các nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam. Một số ngành có thể duy trì khả năng chống chịu, trong khi các ngành khác sẽ chịu áp lực lớn hơn. Do đó, phản ứng chiến lược từ phía Chính phủ Việt Nam sẽ đóng vai trò then chốt để duy trì sức hút FDI.

Tiến sĩ Đặng Thảo Quyên dẫn chứng, các ngành công nghệ cao như điện tử, dược phẩm và năng lượng được dự đoán sẽ ít bị ảnh hưởng hơn bởi thuế quan, nhờ các chính sách miễn trừ và sự quan tâm ngày càng tăng từ giới đầu tư. Điều này phản ánh những thành tựu chính sách của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ và các dự án đầu tư bền vững. Các khoản đầu tư gần đây như quyết định rót thêm 1,07 tỷ đô la Mỹ vào tỉnh Bắc Ninh của Amkor Technology hay dự án 4,9 triệu đô la Mỹ của BE Semiconductor Industries N.V. tại Khu công nghệ cao TP.HCM là những minh chứng rõ nét.

Chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam đề xuất, để duy trì đà phát triển này, Chính phủ Việt Nam cần tiếp tục ưu tiên thu hút FDI vào các lĩnh vực công nghệ cao thông qua các ưu đãi hấp dẫn. Đồng thời, cần đảm bảo môi trường pháp lý ổn định, được củng cố bởi hệ thống chính phủ điện tử hiệu quả nhằm tăng tính minh bạch trong phê duyệt dự án – qua đó giảm thiểu quan ngại về các thay đổi chính sách. Các vấn đề về năng lượng cũng cần được giải quyết triệt để vì đây vốn là mối quan tâm lớn của các nhà đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, các cơ quan xúc tiến đầu tư nên xem xét phát triển một nền tảng hỗ trợ đầu tư theo vùng dựa trên trí tuệ nhân tạo, giúp hướng nhà đầu tư đến các địa phương phù hợp nhất, từ đó tăng niềm tin giữa các bên và nâng cao hiệu quả. Cũng nên cân nhắc triển khai hệ thống giao dịch tín chỉ carbon gắn với FDI để thúc đẩy đầu tư vào công nghệ xanh, phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.

Ngược lại, các ngành xuất khẩu truyền thống như dệt may, da giày và đồ gỗ đang đối mặt với rủi ro lớn từ mức thuế mới và sự cạnh tranh từ hàng hóa Mỹ chịu thuế 0%, khiến dòng vốn FDI vào các lĩnh vực này có nguy cơ sụt giảm. Điều này đặc biệt đáng lo khi các đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ, Bangladesh và Indonesia có khả năng sẽ chịu mức thuế thấp hơn.

Để giảm thiểu rủi ro, các ngành này cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, không chỉ phụ thuộc vào Mỹ mà hướng đến các quốc gia có chính sách thuế ưu đãi hơn.

Đồng thời, cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, tuân thủ quy chuẩn và tiêu chuẩn xanh để tiếp cận các thị trường tiêu chuẩn cao như châu Âu.

Chiến lược FDI của Việt Nam cần trở nên sắc bén hơn và được tinh chỉnh theo từng ngành. Bằng cách giữ vững lợi thế ở lĩnh vực công nghệ cao và thúc đẩy các ngành dễ tổn thương chuyển hướng sang phân khúc giá trị cao và thị trường đa dạng hơn, Việt Nam có thể vượt qua rào cản chính sách thương mại mới của Mỹ, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh trên trường quốc tế.