1,6 triệu người trẻ tại TP.HCM có nhu cầu mua nhà

Đó là nhận định của ông Hà Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản Bộ Xây dựng tại hội thảo"Đòn bẩy tài chính hiệu quả - Người trẻ sở hữu nhà" ngày 26/6 vừa qua.

"Tính riêng TP.HCM với hơn 10 triệu dân, trong đó 55% là dân số trẻ, ước tính có khoảng 30% nhóm này (tương đương 1,6 triệu người) đang có nhu cầu mua nhà ở. Đây là nguồn cầu khổng lồ cho thị trường bất động sản hiện nay. Rõ ràng, nhu cầu sở hữu nhà của người trẻ tại Việt Nam đang ở mức cao chưa từng có, cả về số lượng lẫn tỉ trọng trong cơ cấu người mua nhà", ông Hưng nhấn mạnh.

Cần tới 20 - 25 năm thu nhập mới đủ mua nhà

Tuy nhiên, ông Hà Quang Hưng cũng chỉ ra thực tế hiện nay, dù nhu cầu rất lớn, khả năng chi trả lại rất hạn chế. Với mức giá nhà tại các đô thị lớn dao động từ 3 - 4 tỷ đồng cho căn hộ 70m2, người trẻ cần tới 20 - 25 năm thu nhập mới đủ mua nhà.

Đây là tỷ lệ giá nhà so với thu nhập cá nhân thuộc nhóm cao nhất khu vực Đông Nam Á. Thực tế cho thấy, đa số các cặp vợ chồng trẻ ở đô thị với thu nhập 20-30 triệu đồng/tháng vẫn phải thuê nhà hoặc sống cùng gia đình. Việc sở hữu nhà riêng trước tuổi 30 gần như là điều xa vời nếu không có sự hỗ trợ từ gia đình hoặc các gói vay ưu đãi.

Đồng quan điểm, tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu cho biết, thu nhập trung bình của một hộ gia đình hai lao động chỉ khoảng 21,4 triệu đồng/tháng, tương đương 256,8 triệu đồng/năm. Như vậy, tỷ lệ giá nhà/thu nhập tại Hà Nội đã lên tới 20 lần, thậm chí theo số liệu của Bộ Xây dựng, con số này còn cao hơn – gần 24 lần, trong khi mức lý tưởng toàn cầu chỉ vào khoảng 5–7 lần.

Nguyên nhân khiến nhà ở trở nên ngoài tầm với của phần đông người dân theo ông Hiếu là do nhiều yếu tố như bảng giá đất điều chỉnh tiệm cận giá thị trường, chi phí đầu vào dự án tăng mạnh, thị trường phát triển lệch pha khi ưu tiên phân khúc cao cấp, cùng với đó là thủ tục hành chính rườm rà, hoạt động đầu cơ chưa được kiểm soát và nguồn vốn chính sách khó tiếp cận.

“Giá vật liệu, nhân công, tiền sử dụng đất tăng chóng mặt khiến giá nhà leo thang. Trong khi đó, nguồn cung nhà ở xã hội và thương mại giá rẻ lại vô cùng khan hiếm,” ông Hiếu chỉ rõ.

Bên cạnh đó, rào cản lớn nhất hiện nay là nguồn cung nhà ở phù hợp vẫn còn hạn chế, thủ tục đầu tư dự án bất động sản kéo dài, giá cả tăng cao vượt khả năng chi trả của đại đa số người dân. Ngoài ra, mô hình thuê nhà dài hạn hay thuê mua linh hoạt chưa phổ biến khiến người trẻ khó chọn lựa phương án an cư phù hợp. Về mặt tài chính, lãi suất vay mua nhà thương mại vẫn ở mức khá cao, thời hạn vay ngắn, chưa đáp ứng được kỳ vọng của người trẻ muốn giảm áp lực trả nợ hàng tháng.

Ông Hưng cho biết ngân hàng sẵn sàng cho vay, nhưng người trẻ chỉ dám vay khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp cố định 5%-6% trong giai đoạn đầu. Các khoản vay dài từ 20-30 năm cũng là yếu tố quan trọng để giảm áp lực tài chính cho người mua nhà trẻ tuổi.

Giải pháp nào cho người trẻ an cư?

Qua đó, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản kiến nghị một số giải pháp bao gồm:

Tăng nguồn cung nhà ở: Nhà ở thương mại cũng như nhà ở xã hội.

Phát triển mô hình thuê dài hạn, thuê mua: Thành lập Quỹ nhà ở quốc gia (trung ương và địa phương), hoạt động ngoài ngân sách, không vì lợi nhuận; Huy động vốn từ ngân sách, giá trị đất có hạ tầng, tài sản công, đấu giá đất 20%, hỗ trợ tự nguyện và các nguồn hợp pháp khác; Tạo nguồn lực cho xây dựng NOXH và nhà ở cho thuê dài hạn.

Hỗ trợ tài chính cho người mua – tăng khả năng tích lũy: Điều chỉnh thuế TNCN - nâng mức giảm trừ gia cảnh, cho khấu trừ một phần lãi vay mua nhà lần đầu khỏi thu nhập chịu thuế; Nghiên cứu mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở: người lao động trích lương, được hỗ trợ, thưởng khi tích lũy đạt mốc.

Cải thiện tiếp cận tín dụng – triển khai gói vay ưu đãi dài hạn: Bố trí đủ vốn vay ưu đãi từ ngân sách cho Ngân hàng CSXH theo Nghị định 100/2024/NĐ-CP; Phân bổ vốn theo nhu cầu từng địa phương, đặc biệt các khu vực có nhiều dự án NOXH; Đẩy nhanh giải ngân chương trình 145.000 tỷ đồng; mở rộng đối tượng vay (người trẻ dưới 35 tuổi, hộ gia đình); Xem xét kéo dài thời hạn vay lên 15–20 năm; Thiết kế gói vay ưu đãi riêng cho người trẻ mua nhà ở thương mại lần đầu.

Trong khi đó, tiến sĩ Vũ Đình Ánh, chuyên gia tài chính, cho rằng việc sử dụng đòn bẩy tài chính một cách khôn ngoan chính là yếu tố then chốt giúp người trẻ tạo bước đột phá trong hành trình vay mua nhà.

Ông nhấn mạnh ba yếu tố người trẻ cần cân nhắc khi quyết định sở hữu nhà ở: Thứ nhất, nên chọn căn nhà phù hợp với khả năng tài chính thay vì chạy theo mục tiêu đầu tư kỳ vọng cao. Thứ hai, ưu tiên hợp tác với các tổ chức tài chính uy tín, tránh xa các hình thức vay nóng hoặc tín dụng đen. Cuối cùng, cần xây dựng kế hoạch tài chính hợp lý và quản lý chi tiêu cá nhân một cách hiệu quả.

Ông Ánh cũng cảnh báo rằng không ít người trẻ rơi vào tình trạng nợ nần chồng chất do vay ngân hàng nhưng sau đó không xoay kịp dòng tiền, buộc phải tìm đến các khoản vay nóng để trả nợ. Vì vậy, lựa chọn khoản vay phù hợp và quản lý tài chính cá nhân tốt là những kỹ năng thiết yếu trong quá trình hiện thực hóa giấc mơ an cư.