Các trường đại học mở loạt ngành mới, đáp ứng xu thế thị trường

Việc chọn ngành học và trường đại học là bước ngoặt vô cùng quan trọng đối với mỗi người vì đây là lựa chọn về tương lai nghề nghiệp. Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 dự kiến diễn ra trong 2 ngày 25 và 26/6. Sau khi có kết quả thi tốt nghiệp THPT, trong thời gian giữa tháng 7, thí sinh bắt đầu đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng. Vì vậy, hiện nhiều học sinh đã dành nhiều thời gian quan tâm, tìm hiểu các ngành nghề đào tạo của các trường và nhiều trường đại học đã công bố đề án tuyển sinh dự kiến năm 2025. Trong đó, mùa tuyển sinh 2025, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã công bố dự kiến mở thêm các ngành mới, đáp ứng xu thế thị trường.

Xu hướng mở ngành mới đào tạo chuyên sâu, đa ngành

Năm nay, Đại học Quốc gia TP.HCM (ĐHQG-HCM) có kế hoạch mở thêm nhiều ngành mới trong mùa tuyển sinh 2025. PGS.TS Vũ Hải Quân - Giám đốc ĐHQG-HCM cho biết, ĐHQG-HCM sẽ tiếp tục mở mới một số chương trình đào tạo liên ngành, liên trường nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước như: năng lượng mới (năng lượng tái tạo, điện hạt nhân), logistics mới (phục vụ vận hành METRO, sân bay quốc tế Long Thành, đường sắt cao tốc…). Một số liên ngành mới được ĐHQG-HCM mở thêm như: công nghệ giáo dục, kinh tế đất đai, công nghệ nông nghiệp số, kinh doanh nông nghiệp số, công nghệ y - dược.

Trước đó, năm 2024, ĐHQG-HCM lần đầu tiên tổ chức tuyển sinh khoảng 1.090 chỉ tiêu bậc đại học, sau đại học cho các ngành công nghệ bán dẫn, thiết kế vi mạch, vi điện tử, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực công nghệ cao của đất nước.

Tiếp tục xu hướng mở ngành vi mạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trong 2 năm gần đây, năm nay, Trường ĐH Bách Khoa, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên – ĐHQG-HCM sẽ chính thức mở ngành Thiết kế vi mạch; Trường ĐH Cần Thơ và Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM mở ngành Trí tuệ nhân tạo.

Đặc biệt, trong mùa tuyển sinh năm nay, nhiều trường ĐH mở các ngành mới theo hướng mở rộng lĩnh vực đào tạo để hướng tới đa ngành, đa lĩnh vực chứ không còn bó hẹp ở các lĩnh vực truyền thống, chuyên sâu.

Năm nay, Trường ĐH Công nghệ Thông tin – ĐHQG-HCM sẽ tuyển sinh khóa đầu tiên Ngành Truyền thông đa phương tiện. TS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang - Phó hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ Thông tin cho biết, đây không phải là ngành mới nhưng thực tế đây là mảng còn thiếu trong các chương trình đào tạo ngành truyền thông và truyền thông đa phương tiện ở Việt Nam hiện nay.

“Với sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin (CNTT), xu hướng truyền thông trên thế giới đang dịch chuyển từ truyền thông truyền thống sang truyền thông số với mức độ ứng dụng sâu các công nghệ tiên tiến như AI, khoa học dữ liệu, cùng với các kiến thức chuyên sâu CNTT khác. Điều này đòi hỏi nguồn nhân lực không chỉ được đào tạo bài bản các kỹ năng truyền thông mà còn các kiến thức công nghệ thông tin chuyên sâu để đáp ứng nhu cầu truyền thông thời đại mới.

Hiện nay, các trường đại học lớn trên thế giới (như Newyork University, University of California Berkeley, NanYang Technology University, Yonsei University) đã đưa nhiều kiến thức về CNTT, trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu vào chương trình đào tạo ngành truyền thông. Do đó trường mở ngành mới này nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường về nguồn nhân lực không chỉ vững về các kỹ năng truyền thông mà còn nắm vững các kiến thức nền tảng và chuyên sâu CNTT để có thể đáp ứng các công việc yêu cầu mức ứng dụng sâu CNTT trong lĩnh vực truyền thông trong thời đại mới”, TS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang chia sẻ.

Trường ĐH Thương mại cũng mở 7 chương trình mới theo định hướng chuyên sâu nghề nghiệp quốc tế gồm: Quản trị thương hiệu (ngành Marketing), Kiểm toán tích hợp chứng chỉ quốc tế (Kiểm toán), Kinh tế và Quản lý đầu tư (Kinh tế), Luật kinh doanh (Luật kinh tế), Thương mại điện tử (Thương mại điện tử), Quản trị Hệ thống thông tin (Hệ thống thông tin quản lý), Tiếng Trung thương mại (Ngôn ngữ Trung Quốc).

Bên cạnh hướng đào tạo ngành chuyên sâu, nhiều trường cũng “lấn sân” mở ngành mới ngoài lĩnh vực truyền thống. Có thể kể đến như: Trường ĐH Luật TP.HCM sẽ mở thêm 2 ngành học mới về kinh tế là Tài chính ngân hàng, Kinh doanh quốc tế.

Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM dự kiến mở thêm 6 ngành học mới, trong đó, có ngành dinh dưỡng và khoa học thực phẩm. Ngoài ngành Trí tuệ nhân tạo, Trường đại học Ngân hàng TP.HCM dự kiến mở thêm các ngành mới là Thương mại điện tử, Kiểm toán, Luật học và Luật kinh tế - chương trình tiếng Anh bán phần. Trường ĐH Bách Khoa, ĐHQG-TP.HCM dự kiến lần đầu tiên mở các ngành khối kinh tế là Kinh doanh số, Kinh tế tuần hoàn.

Trường ĐH Kinh tế quốc dân dự kiến tuyển sinh thêm 2 ngành mới là Quan hệ lao động và Luật thương mại quốc tế. Trường Đh Tài chính - Marketing dự kiến mở thêm 3 ngành mới trong năm 2025: Kiểm toán, Quản lý kinh tế và Khoa học dữ liệu. Trường Đại học FPT cũng dự kiến mở thêm 6 chuyên ngành mới thuộc ngành luật và quản trị kinh doanh và một số chuyên ngành theo định hướng đáp ứng nhu cầu phát triển như công nghệ tài chính (Fintech), tài chính ngân hàng số (Digital Banking and Finance), tài chính doanh nghiệp, tài chính đầu tư, luật kinh tế, luật thương mại quốc tế.

Nên chọn ngành nào, trường nào?

Việc các trường ĐH mở ngành mới để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động là xu hướng tất yếu trong bối cảnh tự chủ giáo dục. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, thí sinh cần cân nhắc kỹ khi chọn trường học, ngành học mới mở để đảm bảo chất lượng đào tạo và cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp ra trường.

TS. Mai Đức Toàn – Trường ĐH Gia Định cho biết, để chọn đúng trường ĐH có chương trình đào tạo chất lượng, thí sinh có thể dựa vào một số tiêu chí quan trọng. Về cơ sở vật chất và môi trường học tập, cần xem xét trường có đầu tư bài bản về phòng học, phòng thí nghiệm, thư viện, hệ thống công nghệ phục vụ đào tạo hay không. Đặc biệt, với các ngành kỹ thuật, công nghệ hay sức khỏe thì điều kiện thực hành là yếu tố then chốt. Tiếp đến, chất lượng đào tạo phụ thuộc vào đội ngũ giảng viên. Vì vậy, thí sinh nên tìm hiểu xem giảng viên có chuyên môn cao, có kinh nghiệm thực tế và kết nối với doanh nghiệp hay không.

Bên cạnh đó, cần xem xét chương trình đào tạo và tính ứng dụng. Một chương trình tốt không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng mà còn phải cập nhật theo xu hướng thị trường, có hợp tác doanh nghiệp, thực tập, và đào tạo kỹ năng mềm để sinh viên sẵn sàng làm việc ngay khi tốt nghiệp. Ngoài ra, yếu tố liên kết doanh nghiệp và cơ hội việc làm cũng rất quan trọng. Cần xem xét trường có kết nối với doanh nghiệp không, có tạo điều kiện thực tập, có hỗ trợ sinh viên tìm kiếm việc làm sau khi ra trường không? Đây là yếu tố quan trọng giúp sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn có cơ hội trải nghiệm thực tế.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang chia sẻ: “Thay vì chọn ngành chỉ vì tên mới, nghe hay, thí sinh cần cân nhắc kỹ năng, sở thích và định hướng nghề nghiệp của bản thân. Sự tỉnh táo trong việc chọn trường, chọn ngành sẽ giúp sinh viên trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và tự tin khi bước vào thị trường lao động đầy cạnh tranh trong tương lai”.

Bên cạnh đó, một vài tiêu chí mà TS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang khuyến cáo thí sinh cần cân nhắc khi chọn ngành, chọn trường ĐH đó là: Sự phù hợp của bản thân với ngành học (đánh giá kỹ năng, sở thích và định hướng nghề nghiệp cá nhân để đảm bảo lựa chọn ngành học phù hợp, giúp phát huy tối đa tiềm năng và đam mê); Cơ sở vật chất và công nghệ (ưu tiên các trường có đầu tư phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu hiện đại, đảm bảo điều kiện thực hành tốt nhất); Đội ngũ giảng viên (tìm hiểu về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tế của đội ngũ giảng viên, giúp sinh viên đi nhanh hơn và đi xa hơn).

Ngoài ra, cần xem kỹ chương trình đào tạo và hợp tác quốc tế, nên lựa chọn các trường có chương trình học cập nhật theo xu hướng toàn cầu, hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp lớn và có cơ hội trao đổi sinh viên quốc tế. Đánh giá từ sinh viên và cựu sinh viên cũng rất quan trọng, cần tìm hiểu thực tế từ những người đã học tại trường để có cái nhìn rõ ràng về chất lượng đào tạo và khả năng đáp ứng nhu cầu tuyển dụng.

HOÀNG NGUYỄN