Giải tỏa nhiều thắc mắc về phòng ngừa bệnh thoái hóa cột sống và loãng xương cho phụ nữ

Chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" tháng 2/2025 do Tạp chí Khoa học phổ thông phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ quận 5 tổ chức ngày 25/2, tại hội trường Hội Liên hiệp Phụ nữ quận 5 (TP.HCM).

Lan tỏa kiến thức y khoa

Phát biểu khai mạc chương trình, Nhà báo.ThS Bùi Hương - Phó Tổng biên tập phụ trách Tạp chí Khoa học phổ thông cho biết, đây là lần đầu tiên chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" đến với Hội Liên hiệp Phụ nữ quận 5. Là một trong những tạp chí thuộc UBND TP.HCM, trong thời gian qua, Tạp chí Khoa học phổ thông đã tổ chức định kỳ hàng tháng nhiều chương trình cộng đồng. Trong đó, chuỗi chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" lan tỏa nhiều kiến thức y khoa, chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, chương trìnhlần này hướng đến chào mừng kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3/1910 - 8/3/2025) và 1985 năm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, với chủ đề rất có ý nghĩa cho các chị em phụ nữ.

Chia sẻ tại chương trình, bà Trịnh Thị Thanh - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ TP.HCM - đánh giá cao chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" của Tạp chí Khoa học phổ thông. Công tác thông tin của Tạp chí đã giúp người dân ngày càng nâng cao nhận thức về mọi mặt, đặc biệt là các thông tin về y tế.

"Công tác truyền thông về sức khỏe đòi hỏi phải làm thường xuyên, kiên trì, không phải ngày một ngày hai. Chính vì vậy, chúng tôi đánh giá cao sự bền bỉ, tâm huyết của Tạp chí Khoa học phổ thông khi nỗ lực phối hợp với các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là các đoàn thể để người dân tiếp cận thông tin chính thống từ các bác sĩ", bà Trịnh Thị Thanh chia sẻ.

Tham gia chương trình, bà Phùng Thị Thu Hiền (47 tuổi, phường 2, quận 10) - cho biết thường cảm thấy đau nhức khi leo lên cầu thang, vận động nhiều. Do đó, bà đến với chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" mong muốn được lắng nghe những phương pháp ăn uống, phòng ngừa bệnh lý xương khớp khi lớn tuổi.

"Ngày nay, nhiều trường hợp người trẻ vẫn bị thoái hóa khớp, qua buổi trò chuyện, tôi kỳ vọng có nhiều thông tin để bảo vệ sức khỏe cho gia đình. Bên cạnh đó, hiện nay thông tin y tế tràn lan trên mạng xã hội, chưa được kiểm chứng, được trực tiếp gặp bác sĩ nghe tư vấn thì rất bổ ích", bà Thu Hiền chia sẻ.

Xu hướng trẻ hóa các bệnh xương khớp

Vốn đã trở thành thương hiệu, chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" tiếp tục đến với người dân Thành phố với những chủ đề thiết thực, bổ ích do các bác sĩ trình bày.

Với chuyên đề "Phòng ngừa bệnh thoái hóa cột sống cho phụ nữ", BS.CKII Lê Xuân Sơn - Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Sài Gòn ITO Phú Nhuận - cho biết thoái hóa cột sống xảy ra khi lớp sụn khớp mòn dần theo thời gian đầu xương đốt sống trực tiếp ma sát với nhau khi cơ thể vận động. Hiện tượng này không chỉ gây viêm mà còn khô khớp. Khi gai xương phát triển quá mức, nó sẽ tiếp tục cọ xát và gây ảnh hưởng tiêu cực đến rễ thần kinh và các mô mềm xung quanh đau và khó chịu.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thoái hóa cột sống đang có xu hướng trẻ hóa, độ tuổi nguy cơ cao nhất từ 25-30 tuổi, do thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Ngày nay, tỉ lệ thoái hóa cột sống ở nữ cao gấp 2,2 lần nam.

Tại chương trình, BS.CKII Lê Xuân Sơn chỉ ra một số nguyên nhân như tuổi tác, chấn thương, chế độ ăn uống thiếu chất, lao động nặng, tập thể dục thể thao quá sức, tính chất công việc, ngồi làm việc lâu,…

Để phòng ngừa thoái hóa cột sống, theo bác sĩ Sơn cần phải tập luyện đúng cách, giữ tư thế đúng, tránh hút thuốc lá. Trong đó, phái nữ có thể chọn tập các bộ môn như yoga, bơi, đi bộ,... để tăng sự dẻo dai. Ngoài ra, cần bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D,C. Chọn các thực phẩm bổ sung axit béo omega, vitamin E như cá, các loại hạt hay các loại rau xanh. Những dưỡng chất này rất tốt cho đĩa đệm, ngăn ngừa thoái hóa cột sống và gai cột sống.

Trong khuôn khổ chương trình, BS.CKI Kim Thị Oanh - Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Sài Gòn ITO Phú Nhuận - đã đưa ra khuyến cáo để phòng ngừa loãng xương cho phụ nữ.

Theo BS.CKI Kim Thị Oanh, thống kê hiện nay cho thấy có đến 500 triệu người mắc loãng xương toàn thế giới. Trong đó, mỗi phút có đến 70 trường hợp gãy xương liên quan loãng xương ở người trên 50 tuổi.

Một số yếu tố nguy cơ gây loãng xương như phụ nữ mãn kinh sớm (trước 40 tuổi). Bên cạnh đó, lối sống không lành mạnh như: hút thuốc, uống quá nhiều rượu, uống nhiều cà phê và trà, ăn kiêng để giảm cân không đúng cách, khẩu phần ăn ít calorie hoặc nhiều protein, và thiếu hoạt động thể chất cũng làm tăng nguy cơ... cũng là nguyên nhân gây nên loãng xương.

Bác sĩ Oanh còn đưa ra lưu ý về việc dùng glucocorticoid, thuốc chống động kinh, hormone tuyến giáp và methotrexate có ảnh hưởng đến chuyển hóa xương, làm tăng nguy cơ bị bệnh. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng 30% đến 50% bệnh nhân dùng glucocorticoids lâu dài sẽ bị gãy xương.

Theo bác sĩ Oanh, xương giống như cơ bắp sẽ khỏe hơn khi bạn tập luyện. Do đó, tập thể dục sẽ giúp hình thành xương ở trẻ em và thanh thiếu niên, đồng thời giúp duy trì xương ở người lớn. Mỗi người phải có chế độ ăn uống tốt cho xương là cân bằng với lượng canxi, protein, vitamin D, vitamin K và các chất dinh dưỡng khác. Không sử dụng thuốc lá và không nên uống rượu bia. Bên cạnh đó, cần duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh là điều quan trọng.

Có nên sử dụng thực phẩm chức năng trong điều trị loãng xương?

Tại chương trình, bà Nguyễn Ngọc Thu (62 tuổi, phường 5, quận 5) đặt ra câu hỏi việc sử dụng thực phẩm chức năng để bảo vệ xương và điều trị loãng xương. Vậy phương pháp này có hiệu quả hay không?

Theo BS.CKII Lê Xuân Sơn, khi đã xuất hiện triệu chứng đau thì phải đi khám để tìm ra nguyên nhân, từ đó chữa trị một cách triệt để. Điều này còn giúp tiết kiệm được chi phí điều trị. Thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ cơ thể, không phải là thuốc chữa bệnh.

Còn theo BS.CKI Kim Thị Oanh, trong quá trình thăm khám thực tế, nhiều người bệnh cũng đặt ra câu hỏi này. Bác sĩ Oanh cho rằng điều quan trọng là phải hiểu rõ loại thực phẩm chức năng mà mình đang dùng. Hiện nay, có nhiều loại thực phẩm chức năng hỗ trợ sức khỏe về não bộ, xương khớp, tiêu hóa… Tuy nhiên, khi đã mắc bệnh loãng xương, người bệnh cần phải điều trị bằng thuốc tây y, vì thực phẩm chức năng không thể thay thế các loại thuốc điều trị loãng xương. Vì vậy, nếu có triệu chứng đau, việc đến bệnh viện để khám và điều trị là rất quan trọng, còn thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ quá trình điều trị.

Sau khi tham gia chương trình, bà Bùi Thị Thúy Giàu (75 tuổi, phường 11, quận 5) - cho biết có thêm nhiều thông tin về bệnh lý xương khớp, từ đó biết cách để phòng bệnh cho cả bản thân và gia đình. Ngoài việc tham gia chương trình để lắng nghe các bác sĩ tư vấn trực tiếp, bà Giàu chia sẻ đây còn là cơ hội để trò chuyện, gặp gỡ với bạn bè.

Theo bà Trần Thị Tuyết Hạnh - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ quận 5, Cụm trưởng cụm thi đua 1, thông qua chương trình, việc tự trang bị kiến thức đủ và đúng về thoái hóa cột sống sẽ giúp mọi người chủ động hơn trong việc phát hiện, kiểm soát và điều trị hiệu quả, đồng thời hỗ trợ giảm thiểu nguy cơ bệnh xảy ra.

Tại chương trình "Vui khỏe mỗi ngày", Ban tổ chức đã trao 6 phần quà, gồm túi thuốc gia đình, 1 bộ ấn phẩm Tạp chí Khoa học phổ thông và 500 nghìn đồng tiền mặt hỗ trợ cho các cá nhân có hoàn cảnh khó khăn.

Võ Liên