BS.CKII Trần Ngọc Hải: “Đừng than khó, bởi sứ mệnh của thầy thuốc là phục vụ và cống hiến!”

Từ ước mơ đến sứ mệnh chăm sóc mẹ và trẻ sơ sinh

Thưa bác sĩ Trần Ngọc Hải, ông có thể chia sẻ con đường đến với nghề y của mình và vì sao lại chọn chuyên ngành sản phụ khoa?

Mến chào quý độc giả của tạp chí! Có thể nói hôm nay ngồi tại đây, tôi nhận thấy rằng mình đã chọn đúng con đường khi theo đuổi lĩnh vực sản phụ khoa và nhi khoa sơ sinh. Mẹ tôi có ba người con, trong đó tôi là út và trên tôi là anh trai và chị gái. Tôi được mẹ và các anh chị chăm từng bữa ăn, giấc ngủ. Do đó, ngay từ nhỏ tôi đã ấp ủ ước mơ trở thành bác sĩ với mong muốn chăm sóc mẹ và chị cũng như những người thân khác trong gia đình. Đặc biệt với tôi, những người phụ nữ với thiên chức mang nặng đẻ đau rất đáng được trân trọng, được quan tâm một cách tốt nhất.

Vào năm lớp 12, tôi đã từng phải nhập viện và chứng kiến sự nỗ lực của các y bác sĩ trong việc cứu chữa người bệnh, hình ảnh ấy càng giúp tôi nhận ra ngành y là một ngành rất cao quý. Tôi càng có thêm động lực theo đuổi ước mơ trở thành một người thầy thuốc, góp phần mang lại sức khỏe, hy vọng, niềm vui cho mọi người.

Khi chuẩn bị thi tốt nghiệp cấp 3 và bắt đầu bước vào chương trình 6 năm của ngành y, mẹ đã khuyên tôi chọn ngành sản phụ khoa vì mẹ tin tôi có thể giúp được nhiều người hơn, đặc biệt là phụ nữ. Lời khuyên của mẹ đã thúc đẩy tôi quyết định nộp đơn thi vào Trường Đại học Y Dược TP.HCM vào năm 1984 và luôn tự nhủ, tôi sẽ học ngành Sản phụ khoa.

Đến năm 1990, sau khi ra trường, với sự động viên của cố GS.Viện sĩ Dương Quang Trung, nguyên Giám đốc Sở Y tế TP.HCM và GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, tôi trở thành một trong những cán bộ giảng viên đầu tiên trong bộ môn sản khoa tại Trung tâm Đào tạo Bồi dưỡng Cán bộ Y tế TP.HCM (Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch bây giờ), sau đó chuyển về công tác ở Bệnh viện Từ Dũ vào năm 1995.

Điều khiến bác sĩ hạnh phúc nhất khi theo ngành Sản phụ khoa đến nay là gì?

Niềm vui lớn nhất của chúng tôi là khi mỗi em bé chào đời được khỏe mạnh và lành lặn một cách đúng nghĩa, sức khỏe các thai phụ được an toàn. Bên cạnh đó, các bệnh nhân từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi khi vào viện sẽ được chẩn đoán đúng bệnh lý và điều trị một cách ít tổn thương nhất, ít xâm lấn nhất; thời gian nằm viện ngắn nhất và xuất viện về nhà với tình trạng hoàn toàn khỏe mạnh.

Chúng tôi luôn tâm niệm rằng, “con của bạn, sức khỏe của phụ nữ là hạnh phúc là sứ mệnh của Bệnh viện Từ Dũ chúng tôi”. Ngày hôm nay, hạnh phúc ấy càng tăng lên khi niềm tin, định hướng này đã được lan tỏa đến tập thể bác sĩ, nhân viên y tế của bệnh viện. Từ lý tưởng của mỗi cá nhân đã lan tỏa thành sứ mệnh chung của bệnh viện mang tên “Từ Dũ”, để rồi mỗi người trong chúng tôi đều cảm nhận được rằng làm việc bằng cả sứ mệnh, trái tim, hòa nhịp cùng trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng.

Trong quá trình gắn bó nhiều năm với Bệnh viện Từ Dũ, ắt hẳn, ông có rất nhiều kỷ niệm, khoảnh khắc đáng nhớ?

Một trong những kỷ niệm cũng như thành tựu quan trọng của Bệnh viện Từ Dũ trong thời gian gần đây là kết hợp cùng Bệnh viện Nhi đồng 1 thực hiện thành công 5 ca thông tim can thiệp bào thai. Đây được xem như một bước tiến vượt bậc của ngành y tế nước nhà nói chung, ngành sản phụ khoa và trẻ sơ sinh nói riêng, mở ra nhiều cơ hội giúp các bé chào đời khoẻ mạnh mà trước đây chưa có tiền lệ tại Việt Nam.

Tôi vẫn nhớ như in trường hợp ca thông tim trong bào thai lần thứ 2, khi đứng trước lựa chọn sinh tử của thai nhi mắc bệnh tim bẩm sinh phát hiện khi mới 28 tuần tuổi. Nếu không làm, bào thai đó sẽ chết nhưng nếu làm thành công, bé sẽ có một cuộc sống bình thường, khỏe mạnh.

Cùng với sứ mệnh cứu người, hình ảnh đôi vợ chồng trẻ, ánh mắt đầy hy vọng, ôm lấy bác sĩ và nói: "Chúng con hoàn toàn tin tưởng vào bệnh viện, con của chúng con nằm hết trong tay các bác sĩ". Chính sự tin tưởng ấy đã trở thành động lực giúp đội ngũ y bác sĩ mạnh mẽ, vững vàng hơn trong từng quyết định.

Tính từ ca thông tim bào thai đầu tiên từ năm 2023 đến nay là con số 5 được xem như dấu ấn đặc biệt. Đây cũng là động lực quan trọng để năm 2025, Ban giám đốc và toàn thể y bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ tiếp tục phấn đấu, cố gắng nhiều hơn để giúp những bào thai mang dị tật tim bẩm sinh nặng như không có lỗ van động mạch phổi và không có lỗ van động mạch chủ được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp cứu sống nhiều trẻ sơ sinh còn trong giai đoạn bào thai.

“

“Khi biết tình trạng của con, vợ chồng tôi gần như bất lực. May mắn được các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ phối hợp với Bệnh viện Nhi đồng 1 lên phác đồ điều trị, chúng tôi vừa mừng vừa lo. Nhờ sự tận tâm tư vấn hết mình từ các bác sĩ của Bệnh viện Từ Dũ; sự tự tin và kiên định trong lời nói của Bác sĩ, Giám đốc Trần Ngọc Hải, đã giúp tôi và gia đình an tâm, đặt niềm tin hoàn toàn và xem bác sĩ là chỗ dựa duy nhất để cứu con. Sau 3 tiếng, ca mổ thành công cảm xúc của tôi và gia đình vô cùng vỡ òa. Hôm nay, bé đã gần 1 tuổi, tôi vô cùng biết ơn các bác sĩ đã giúp bé có cơ hội sống và khỏe mạnh”

Anh Lưu Quang Nghĩa ngụ quận Bình Thạnh, TP.HCM - cha của bé gái được sinh ra từ ca thông tim lần thứ 2.

Trong 50 năm qua, đâu là thành tựu lớn nhất của Bệnh viện Từ Dũ cũng như định hướng phát triển bệnh viện trong thời gian sắp tới là gì?

Từ năm 1990, Bệnh viện Từ Dũ đã tiên phong ứng dụng kỹ thuật phẫu thuật nội soi phụ khoa, trở thành bệnh viện hàng đầu trong lĩnh vực này. Riêng trong năm 2024, bệnh viện thực hiện thành công 12.300 ca mổ nội soi, chiếm 76,7% tổng số ca mổ phụ khoa.

Bệnh cạnh đó, Bệnh viện Từ Dũ luôn tiên phong trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam, ứng dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến. Năm 1998, ba em bé IVF đầu tiên tại Việt Nam chào đời, đánh dấu bước tiến quan trọng trong y học nước nhà và tính đến nay hơn 16.300 em bé thụ tinh trong ống nghiệm đã ra đời.

Ngoài ra, Trung tâm Hồi sức Sơ sinh tại Bệnh viện Từ Dũ cũng là nơi tạo ra những kỳ tích cho trẻ sơ sinh non tháng. Với hơn 220 trường hợp chăm sóc mỗi ngày, trung tâm đã đóng góp to lớn trong việc tăng tỷ lệ nuôi sống trẻ non tháng, đặc biệt những trẻ cực non từ 24 - 28 tuần.

Đặc biệt, trong năm 2023 và 2024, Bệnh viện Từ Dũ đã thực hiện thành công 5 trường hợp thông tim can thiệp bào thai đầu tiên tại Việt Nam giúp các bé chào đời khỏe mạnh. Sự thành công của những ca can thiệp này đã mở ra hy vọng mới cho những trường hợp tương tự.

Bên cạnh sự thành công trong việc thực hiện thông tim can thiệp bào thai, Bệnh viện Từ Dũ còn chú trọng triển khai chương trình điều trị hồi sức sơ sinh trẻ non tháng theo tiêu chuẩn Hội đồng Hồi sức châu Âu. Theo đó, Hội đồng hồi sức châu Âu đã phối hợp với Bệnh viện Từ Dũ tổ chức nhiều khóa đào tạo theo mô hình cầm tay chỉ việc và cuối cùng Trung tâm đào tạo hồi sức sơ sinh tại Bệnh viện Từ Dũ đạt chuẩn châu Âu, là 1 trong 3 trung tâm đầu tiên ở Việt Nam.

Đây là bước phát triển với chiến lược nâng cao chất lượng dân số Việt Nam, trong đó vai trò các nhân viên y tế trực tiếp chăm sóc và điều trị các bé sơ sinh trong những giờ đầu sau sinh là cực kỳ quan trọng. Chất lượng điều trị đúng chuẩn sẽ làm giảm các biến chứng của trẻ sơ sinh đặc biệt là sơ sinh non tháng như nhiễm trùng, bệnh não do thiếu oxy, bệnh lý võng mạc, chậm phát triển tâm thần vận động…

Trong năm 2024, Bệnh viện Từ Dũ tiếp nhận khoảng 62.000 ca sinh, trung bình 200 ca/ngày, tương đương cứ 1 giờ sẽ có gần 10 đứa trẻ được ra đời. Do vậy, các bác sĩ sản phụ khoa của Bệnh viện Từ Dũ đã đặt trọng tâm “an toàn tuyệt đối của phụ nữ và trẻ sơ sinh” lên hàng đầu. Điều đó đã giúp chúng tôi có được một kết quả đáng khích lệ. Trong 5 năm gần đây, tỷ lệ tử vong mẹ và bé do tai biến sản khoa ở Bệnh viện Từ Dũ tiệm cận con số 0. Trong khi đó, nhiều nước với nền y tế phát triển vẫn có khoảng 9-10 trường hợp tử vong trên 100.000 ca sinh.

Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục kế thừa thành tựu và phát huy các kỹ thuật hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến vào chẩn đoán và điều trị, góp phần nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe sinh sản cho mẹ và bé tại Bệnh viện Từ Dũ.

Được biết, ngoài công tác khám chữa bệnh, Bệnh viện Từ Dũ còn là trung tâm đào tạo nguồn nhân sự y tế chuyên sâu cho thành phố và cả nước. Ông có thể chia sẻ thêm về điều này?

Với vai trò là trung tâm đào tạo nhân lực cho các tỉnh, Bệnh viện Từ Dũ cung cấp cơ sở thực hành cho sinh viên và học viên sau đại học cả trong nước lẫn quốc tế. Cùng với đó, bệnh viện còn chuyển giao nhiều kỹ thuật y tế cho các tỉnh thành trong cả nước, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Ngoài ra, bệnh viện còn xây dựng mạng lưới liên kết vùng Tây Nguyên, Duyên hải miền Trung, Đông Nam Bộ - Đồng bằng sông Cửu Long thông qua các chương trình hợp tác, đào tạo, chuyển giao công nghệ và chuyên môn. Sự liên kết này góp phần tạo nên một mạng lưới y tế đồng bộ và hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng và khẳng định vị thế của Bệnh viện Từ Dũ trong hệ thống y tế Việt Nam.

Ngoài ra, bệnh viện còn không ngừng mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ và thường xuyên tổ chức các hội nghị, hội thảo quốc tế nhằm nâng cao trình độ cho đội ngũ y bác sĩ và cập nhật những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực sản - nhi khoa.

Lấy người bệnh làm trung tâm

Công tác ở một bệnh viện sản phụ khoa, là nơi các bác sĩ có thể nhìn thấy khởi đầu của sự sống nhưng cũng không ít lần phải chứng kiến những trường hợp đau lòng, ông có những suy tư, trăn trở gì?

Bản thân tôi luôn thấu hiểu nỗi đau của các bệnh nhân, khi điều trị chúng tôi luôn đặt vấn đề sức khỏe, tính mạng của bệnh nhân làm trung tâm hàng đầu. Đối với những trường hợp bệnh vô cùng phức tạp, nếu cảm thấy chưa phù hợp, người bệnh và gia đình có thể không chọn phương án 1, chúng tôi sẽ đưa ra phương án 2, phương án 3 để bệnh nhân và người thân hiểu được, từ đó giúp họ chấp nhận phác đồ điều trị còn hơn từ bỏ cơ hội điều trị.

Sự sống cũng như sức khỏe luôn là quan trọng nhất. Đứng trước khó khăn, thử thách của từng ca bệnh sẽ là cơ hội để chúng tôi thể hiện năng lực, tư duy thấu hiểu người bệnh và giúp người bệnh đạt được phương án, phác đồ điều trị đúng quy định, mang lại tình trạng sức khỏe một cách tối ưu nhất.

Chúng tôi hay nói với các bác sĩ, các bạn sinh viên rằng hãy điều trị tốt nhất cho bệnh nhân và hãy lấy người bệnh làm trung tâm, nếu phương án điều trị 1 không phù hợp hãy chuyển sang phương án khác đến khi người bệnh chấp nhận nhưng không vi phạm các quy định của ngành.

Trong y khoa không có thần đồng mà chỉ sự khổ luyện

Ông có lời khuyên gì dành cho thế hệ trẻ trong theo đuổi nghề y để có thể thực hiện sứ mệnh một cách tốt nhất?

Trong y khoa không có thần đồng mà chỉ có khổ luyện, vừa làm thầy vừa làm thợ, nói được, làm được, chuẩn đoán được và xử trí được, phải cố gắng điều trị giúp bệnh nhân khỏe mạnh, đó là thước đo trong ánh sáng của ngành y. Không nghề nào không có khó khăn, không nghề nào không gian khổ, nghề y là một nghề dịch vụ nhưng hơi đặc biệt vì mang lại sức khỏe và sự sống cho con người.

Nghề y chỉ thực sự cao quý khi được chính nhân dân tín nhiệm và tôn vinh, đó là cả quá trình hình thành, kế thừa và phát triển. Bác sĩ trẻ, kể cả các bạn sinh viên hãy luôn sẵn sàng tâm thế cho công việc 24/7, phải chịu thương, chịu khó và biết yêu thương. Ngược lại, đừng than khổ, than khó mà hãy sẵn sàng chấp nhận, vì trách nhiệm của người thầy thuốc là thực hiện sứ mệnh, cống hiến và phục vụ thật tốt cho nhân dân.

Xin cảm ơn BS.CKII Trần Ngọc Hải!

“

Quan tâm nhân viên - Nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân

Bệnh viện Từ Dũ có khoảng 2.400 lao động và lao động nữ chiếm 85%. Đứng ở góc độ quản lý, chúng tôi luôn cố gắng trong việc chăm lo, tập trung các chính sách để nhân viên có tinh thần làm việc, an tâm công tác, đoàn kết nhất, đủ cuộc sống, môi trường làm việc lành mạnh, thoải mái… Tuy nhiên, với cương vị giám đốc nam trong bệnh viện sản phụ khoa và chăm sóc trẻ sơ sinh, để hiểu tâm tư hơn về nhân viên của mình, tôi chọn cách xây dựng hệ thống cánh tay nối dài từ đội ngũ trong ban giám đốc, khoa, phòng để nhân viên có thể bày tỏ tâm tư. Ngoài ra, các buổi họp cũng được xem như một kênh mọi người bày tỏ tâm tư, nguyện vọng để tôi có thể hiểu hơn về nhân viên, qua đó tạo môi trường làm việc gắn kết hơn”

BS.CKII Trần Ngọc Hải

Trúc Nhã