Chuyện 3 người treo lá cờ MTDTGP miền Nam Việt Nam tại đỉnh Nhà thờ Đức Bà Paris

55 năm trước, vào ngày 19/1/1969, ba thanh niên Bernard Bachelard, Olivier Parriaux và Noé Graff đã thực hiện một hành động dũng cảm để bày tỏ sự ủng hộ đối với Việt Nam. Họ từ Thụy Sĩ đã di chuyển đến Pháp và treo lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam trên đỉnh Nhà thờ Đức Bà Paris, vào thời điểm Hội nghị 4 bên về Việt Nam chính thức bắt đầu tại Paris.

Bernard Bachelard lúc đó 26 tuổi là giáo viên thể dục, Noé Graff 24 tuổi là sinh viên khoa luật và Olivier Parriaux 25 tuổi là sinh viên vật lý. Sau những năm cùng hoạt động trong Liên đoàn Mácxít Cách mạng tại Thụy Sĩ, người thứ nhất trở thành điều phối viên chương trình thí điểm về chăm sóc sức khỏe tại gia của bang Vaud, sau khi đã theo học khoa chính trị kinh tế.

Người thứ hai tiếp nối cơ nghiệp trồng nho của gia đình, đồng thời dấn thân bảo vệ người lao động nông nghiệp ở Tây Ban Nha, đã cùng với đồng nghiệp sáng lập "mặt bằng vì một nền nông nghiệp mang tính xã hội bền vững" - từ năm 1986. Người thứ ba trở thành giáo sư đại học, giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực quang học điện từ, đã thiết lập quan hệ hợp tác chặt chẽ và lâu dài với những nhà vật lý Liên Xô.

Hành trang đến Paris của Olivier và những người bạn chỉ vẻn vẹn có lá cờ nửa đỏ nửa xanh cùng nhiều vật dụng đơn giản khác. Sau cả ngày rong ruổi trên con đường A6, khi màn đêm buông xuống, Olivier cùng Bachelard men theo máng hứng nước dọc gian giữa của nhà thờ, đến chân tháp và từ từ leo lên. Hai người phải mất 1 giờ trèo lên, tuột xuống mới tới được thân của chóp tháp, cuối cùng cũng đến được hành lang mở thứ nhất vào khoảng 21 giờ. Cuộc leo lên đỉnh nhà thờ bắt đầu vào khoảng 22 giờ và chạm được đến cây thánh giá vào lúc 22 giờ 45 phút.

Là người đảm nhận nhiệm vụ leo lên đỉnh tháp treo lá cờ, Bachelard cho rằng, mặc dù hành động này đòi hỏi một sự chuẩn bị kỹ càng vì ông không phải là người Paris và cũng chưa biết rõ sẽ làm thế nào để leo lên được đỉnh cao đó. Tuy nhiên, mọi thứ cũng diễn ra khá suôn sẻ. Khi tụt xuống, ông đã cưa một số thanh sắt để ngăn cản khả năng tiếp cận của lính cứu hỏa, đảm bảo rằng lá cờ sẽ ở trên ngọn tháp đủ lâu.

Trả lời phỏng vấn của một nhà báo Mỹ ngay sáng hôm đó đó, một sĩ quan an ninh Pháp tuyên bố: "Dù là ai thì cũng không dễ gì mà làm. Có thể nhận thấy rõ lá cờ từ Sở an ninh cách 250 mét. Lính cứu hỏa đã thử gỡ nó xuống nhưng không thành. Tôi phải thừa nhận rằng sáng hôm nay chúng tôi hơi bị quê. Người làm điều ấy phải là người gan góc".

Lần đầu tiên trong lịch sử của đội cứu hỏa Paris, họ đã phải thao tác bằng trực thăng. Các nhà báo, nhiếp ảnh, quay phim mặc sức ngắm cảnh đó dưới mọi góc độ. Cuối cùng, đến khoảng 15 giờ, lính cứu hỏa và đồng thời là diễn viên đóng thế Raymond Belle đã treo mình vào dây cáp trực thăng để tiến đến gần cây thánh giá - trong những điều kiện khó cực kỳ và sau nhiều lần thất bại mới đưa làm được điều họ muốn

Sự kiện đã trở thành đề tài nóng hổi cho báo chí quốc tế khai thác. Nhiều ngày sau, các tờ báo lớn ở Pháp, Mỹ và nhiều nước đã đăng tải hình ảnh lá cờ tung bay trên đỉnh nhà thờ với những tình tiết ly kỳ, cùng các giả thuyết về người treo cờ.

Không ai biết những người đó là ai mãi cho đến năm 2023, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày ký Hiệp định Paris, danh tính của nhóm người treo cờ được công khai qua cuốn sách với tựa đề Le Viet Cong au sommet de Notre-Dame (tạm dịch: Cờ Việt Cộng trên đỉnh nhà thờ Đức Bà) do chính họ xuất bản. Cuốn sách đã kể lại câu chuyện với cảm xúc trọn vẹn và hồi hộp về hành động can trường mà họ đã thực hiện khi còn là những thanh niên ở độ tuổi đôi mươi.

Võ Liên