Chính phủ kiểm tra, đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công tại TP.HCM và các tỉnh Đông Nam bộ

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long chủ trì buổi làm việc; tham dự còn có Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi, lãnh đạo UBND các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Nhiều khó khăn vướng mắc

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao cho 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ là 128.580,455 tỷ đồng, trong đó 11.445,817 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương trong nước; 1.185,307 tỷ đồng vốn nước ngoài và 115.949,307 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương.

Số vốn đã phân bổ chi tiết của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ là 147.371,013 tỷ đồng, trong đó 11.448,817 tỷ đồng vốn ngân sách trung ương trong nước; 1.140,670 tỷ đồng vốn nước ngoài và 134.789,526 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương, đạt 114,61% kế hoạch. Có 4 địa phương (TP.HCM, Bình Dương, Tây Ninh, Bà Rịa – Vũng Tàu) đã phân bổ hết kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao; 5 tỉnh phân bổ ngân sách địa phương tăng so với kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao do tăng thu các nguồn do địa phương quản lý (Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa – Vũng Tàu). TP.HCM phân bổ 79.263,78 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch được giao.

Theo số liệu giải ngân của Bộ Tài chính, tổng số vốn ước giải ngân đến 30/9/2024 của 6 địa phương là 45.594,133 tỷ đồng, đạt 35,46% kế hoạch, thấp hơn mức bình quân cả nước là 47,29%.

Qua tổng hợp báo cáo của 6 địa phương, có 23 khó khăn, vướng mắc chia làm 5 nhóm nội dung: Nhóm khó khăn liên quan đến quy định của pháp luật đầu tư công; nhóm các khó khăn, vướng mắc trong công tác chuẩn bị đầu tư; nhóm các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện dự án; vướng mắc khi thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; một số vướng mắc khác.

Nhìn chung, các khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ cũng là các khó khăn, vướng mắc chung của cả nước, đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại các Phiên họp Chính phủ thường kỳ, Hội nghị của Thường trực Chính phủ về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Tuy nhiên, nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai thực hiện tại các địa phương còn nhiều bất cập; cùng mặt bằng pháp lý có bộ, cơ quan Trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân chưa tốt; trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.

Báo cáo của các địa phương tham dự cuộc họp đã nhìn nhận, chỉ ra các khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024. Tuy nhiên, việc phân tích nguyên nhân, chỉ rõ ra giải pháp, đề xuất cấp có thẩm quyền để giải quyết các vướng mắc còn chung chung, chưa rõ bộ, cơ quan Trung ương hay cấp có thẩm quyền để giải quyết các vướng mắc của địa phương.

TP.HCM giữ vững mục tiêu đề ra

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết, năm 2024 Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn cho TP.HCM là 79.263 tỉ đồng và Thành phố đã giao vốn đạt 100%. Đến nay, Thành phố đã giải ngân hơn 16.871 tỉ đồng, đạt 21,29%. Tỷ lệ này rất thấp so với kế hoạch của Thành phố và trung bình chung của cả nước, do các nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Về giải pháp để Thành phố có thể đạt chỉ tiêu giải ngân đề ra năm 2024 trong thời gian còn lại rất ngắn. Thành phố còn khoảng 63.000 tỉ đồng, trong đó nhóm dành cho giải phóng mặt bằng là khoảng 30.000 tỉ đồng. Qua rà soát có khả năng giải ngân được trên 28.000 tỉ đồng, tập trung ở 3 dự án lớn với khoảng 26.000 tỉ đồng là dự án Rạch Xuyên Tâm, Bờ bắc Kênh Đôi và Vành đai 2; đồng thời ở các dự án khác khoảng 3.000 tỉ đồng.

Nhóm thứ hai là các dự án chuyển tiếp đang đúng tiến độ thì khoảng 9.600 tỉ đồng. Nhóm thứ ba là các dự án khởi công mới với tổng vốn khoảng 8.000 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, nhóm vướng mắc về quy hoạch thì có 57 dự án, còn khoảng 4.600 tỉ đồng. Nhóm cuối cùng là 2 dự án lớn đang vướng mắc là dự án chống ngập dự kiến 6.800 tỉ nhưng dự báo sẽ không giải ngân được do vướng thủ tục, vì vậy Thành phố đã báo cáo HĐND Thành phố tạm phân bổ cho các dự án khác, và dự án Tuyến Metro số 1 khoảng 3.700 tỉ đồng dự kiến sẽ giải ngân được trong năm 2024.

Để tháo gỡ khó khăn cho các dự án, Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi đề xuất: đối với dự án chống ngập, kiến nghị Thủ tướng cho phép điều chỉnh toàn diện dự án và cho phép tiến hành các thủ tục thanh toán trước đây và thanh toán đất.

Chủ tịch UBND Thành phố cho biết, đến thời điểm này Thành phố vẫn kiên trì chỉ tiêu giải ngân vốn đầu tư công là 95%, mặc dù Thành phố phải tính từng ngày để có thể đạt được mục tiêu đề ra.

Chủ tịch UBND TP.HCM cũng nêu một số giải pháp Thành phố đang tập trung thực hiện như: xin họp HĐND Thành phố thường xuyên trong năm để điều chỉnh vốn. Việc này làm cho công tác giải ngân đầu tư công vất vả nhưng mang lại hiệu quả, giải ngân được vốn.

Bên cạnh đó, Thành phố đề nghị Chính phủ quan tâm giải quyết việc cung cấp cát cho xây dựng đường Vành đai 3 TP.HCM để đảm bảo tiến độ dự án.

Đối với các dự án ODA, thủ tục điều chỉnh các hiệp đinh vay tốn nhiều thời gian, do vậy Chủ tịch UBND Thành phố kiến nghị các Bộ ngành và Văn phòng Chính phủ quan tâm hỗ trợ rút ngắn thời gian để giúp TP.HCM và các địa phương trong công tác chuẩn bị và triển khai dự án được nhanh hơn.

Tại buổi làm việc, đại diện lãnh đạo các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Bà Rịa – Vũng Tàu cũng thông tin rõ hơn về tình hình giải ngân vốn đầu tư công và các khó khăn, vướng mắc địa phương đang gặp phải.

Tăng cường công tác phối hợp, đẩy mạnh phân cấp phân quyền

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ghi nhận, đánh giá cao các ý kiến đã nêu trúng vấn đề, thẳng thắn.

Nhấn mạnh vai trò của công tác giải ngân vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng cho biết, tình hình kinh tế-xã hội tháng 9 và 9 tháng rất khả quan. Nếu tình hình suôn sẻ thì khả năng vượt các chỉ tiêu tương đối tốt. Trong đó, giải ngân vốn đầu tư công đóng góp quan trọng vào kết quả phát triển kinh tế-xã hội của cả nước.

Phó Thủ tướng ghi nhận cố gắng của các địa phương trong công tác giải ngân vốn đầu tư công, đồng thời chia sẻ với những khó khăn mà các địa phương. Đây cũng là khó khăn chung của các địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, tỉ lệ giải ngân của 6 địa phương vùng Đông Nam Bộ (thuộc diện kiểm tra, đôn đốc của Tổ công tác số 3) còn thấp, tính chung mới đạt 35,46%, thấp hơn mức bình quân chung cả nước (47,29%).

Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương phải quyết tâm hơn, bám sát các giải pháp để triển khai tốt hơn.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long nêu rõ, các địa phương cần tập trung rà soát, phân loại, đánh giá sát hơn các khó khăn, vướng mắc, những vấn đề gì thuộc thẩm quyền của mình thì quyết liệt khắc phục. Lãnh đạo địa phương phải nhận thức rõ trách nhiệm chính trị của mình trong thúc đẩy giải ngân đầu tư công.

Qua phân tích của các tỉnh, Thành phố cho thấy, có cơ sở khẳng định một số nguồn vốn có thể giải ngân được từ nay đến cuối năm. Phó Thủ tướng cũng lưu ý các địa phương cần tăng cường công tác phối hợp, năng lực điều phối cũng như trách nhiệm của cán bộ thực thi công vụ; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cũng như tạo điều kiện để thực hiện những quyền được phân cấp.

UBND TP