Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao TP.HCM: Hành trình trở thành cơ sở ươm tạo công nghệ đầu tiên trên cả nước

Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao được thành lập năm 2006. Hiện nay, đơn vị có hơn 130 dự án đã và đang ươm tạo, năng lực ươm tạo cùng lúc tới 50 dự án công nghệ cao với hệ thống phòng thí nghiệm, không gian làm việc cùng đội ngũ hơn 100 chuyên gia, đối tác hỗ trợ.

Phóng viên Tạp chí Khoa học phổ thông vừa có buổi trò chuyện với ông Quách Anh Sen - Phó Giám đốc phụ trách Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao - xoay quanh hoạt động ươm tạo các dự án cũng như định hướng sắp tới của vườn ươm.

"Bà đỡ" cho các dự án công nghệ Việt

Phóng viên: Để được cấp giấy chứng nhận “Cơ sở ươm tạo công nghệ cao, doanh nghiệp công nghệ cao”, Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao đã đạt được những thành tích nào ấn tượng, thưa ông?

- Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao gần 20 năm phát triển đã đạt được những thành tựu nhất định trong hoạt động ươm tạo công nghệ cao và ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao.

Thành lập từ năm 2006, chúng tôi không nghĩ là quá muộn khi đến nay mới được công nhận là cơ sở ươm tạo công nghệ cao. 18 năm qua chính là cơ hội để vườn ươm ngày một phát triển, nâng tầm những hoạt động chuyên môn và xây dựng cơ sở, từ đó tự tin khẳng định đơn vị có thể đạt đủ những tiêu chí theo Thông tư 27 của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Công nghệ ươm tạo và Doanh nghiệp công nghệ cao được ươm tạo, đánh giá và xét chọn kỹ lưỡng bởi hội đồng chuyên môn có kinh nghiệm, đặc biệt các dự án công nghệ ươm tạo đều được yêu cầu giải trình cụ thể theo Quyết định số 38/2020/QĐ-TTg ngày 30 tháng 12 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành Danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển và Danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển.

Tọa lạc tại Khu Công nghệ cao TP.HCM - một trong ba trụ cột của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông TP.HCM, Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao đã trở thành địa chỉ tin cậy và là "chiếc nôi" của nhiều doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Vườn ươm có sự liên kết hợp tác chặt chẽ với các viện nghiên cứu, trường đại học lớn trong khu vực như ĐHQG. Bên cạnh đó, chúng tôi kết nối với hệ sinh thái các doanh nghiệp công nghệ cao trong Khu Công nghệ cao, tạo nên một mô hình "3 nhà" với tiềm lực mạnh hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ phát triển.

Với các trụ sở và cơ sở hiện tại được giao quản lý, chúng tôi có đầy đủ cơ sở hạ tầng để đảm bảo ươm tạo đồng thời hơn 50 dự án khởi nghiệp công nghệ cao. Bên cạnh đó là các không gian sáng chế, phòng nghiên cứu hiện đại và đáp ứng được các nhu cầu R&D của dự án công nghệ cao, dựa trên những thỏa thuận liên kết cùng với trung tâm nghiên cứu triển khai trong Khu Công nghệ cao và các viện nghiên cứu thuộc ĐHQG TP.HCM.

Không chỉ vậy, chúng tôi có đội ngũ quản lý với nhiều năm kinh nghiệm trong hoạt động khoa học và công nghệ, hỗ trợ các dự án khởi nghiệp công nghệ trong các hoạt động phát triển dự án, doanh nghiệp. Chúng tôi cũng có mạng lưới hơn 100 chuyên gia ở đa dạng các lĩnh vực, trong đó có các chuyên gia đã ký kết hợp đồng tư vấn dài hạn, sẽ có thể hỗ trợ cho các doanh nghiệp, dự án khởi nghiệp nâng cao năng lực về công nghệ cũng như năng lực về quản lý, kinh doanh.

“

"Vườn ươm tập trung ươm tạo cho những dự án công nghệ Việt, do chính người Việt tạo ra, được liệt kê trong Danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển và Danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển".

Ông Quách Anh Sen - Phó Giám đốc phụ trách Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao - chia sẻ.

- Như vậy, ông có thể chia sẻ một số kinh nghiệm để đạt được chứng nhận này?

Để nói về kinh nghiệm, vườn ươm ngay từ ngày đầu tiên thành lập đến nay đều lấy sứ mệnh "nâng bước", hỗ trợ các dự án khởi nghiệp công nghệ làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của đơn vị. Vườn ươm tập trung ươm tạo cho những dự án công nghệ Việt, do chính người Việt tạo ra. Đồng thời, đội ngũ vườn ươm luôn đặc biệt ưu tiên nắm bắt những xu hướng công nghệ hiện đại và xu hướng kinh tế mới nhất để có thể tìm ra những hướng hỗ trợ phù hợp cho startups công nghệ Việt Nam.

Vườn ươm có đội ngũ quản lý với hơn 50 năm kinh nghiệm, đồng hành cùng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam, đặc biệt là khu vực phía Nam trong hơn 18 năm qua.

Cầu nối giữa Nhà nước - trường, viện - doanh nghiệp

- Theo ông, đâu là điểm khác biệt giữa Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao so với các cơ sở ươm tạo khác?

Có thể khẳng định rằng, trước khi Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao được Bộ Khoa học và Công nghệ công nhận là “Cơ sở ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao” thì chưa có đơn vị, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp nào khác được công nhận danh xưng này.

Hiện nay tại TP.HCM nói riêng và trên cả nước nói chung có khoảng 1.000 tổ chức có năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó có hơn 200 khu làm việc chung; 200 quỹ đầu tư/nhà đầu tư; hàng chục cơ sở ươm tạo… Bên cạnh đó, cả nước cũng đã có trên 140 trường đại học, cao đẳng tổ chức hoạt động khởi nghiệp sáng tạo. Tuy nhiên, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp hay các tổ chức có hoạt động về khoa học công nghệ chưa thực sự chuyên môn hóa các nội dung hỗ trợ cho các dự án về công nghệ, đặc biệt là các dự án khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp về công nghệ cao.

Những dự án về công nghệ cao có sự phát triển đặc thù và cần được nhận những hỗ trợ theo từng nhu cầu khác nhau ở các giai đoạn khác nhau. Do đó, quá trình phát triển của vườn ươm trong suốt hơn 18 năm qua là gắn chặt với các giai đoạn phát triển của các startup công nghệ cao được ươm tạo, hỗ trợ dựa trên sự liên kết các nguồn lực trong hệ sinh thái và sự hỗ trợ của đội ngũ các chuyên gia tư vấn ký kết hợp đồng dài hạn với đơn vị.

Điểm khác biệt của Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao so với các cơ sở ươm tạo khác chính là chú trọng cung cấp chương trình ươm tạo phù hợp nhất cho các dự án khởi nghiệp về công nghệ cao.

Hơn thế nữa, vườn ươm là cơ sở ươm tạo có khả năng hỗ trợ các dự án công nghệ sản xuất và thử nghiệm có kiểm soát (là một điểm mới trong Nghị quyết số 98/2023/QH15), dựa trên những tiềm lực là đơn vị trực thuộc Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP.HCM và nằm trong hệ sinh thái "3 nhà", chỉ có tại Khu Công nghệ cao TP.HCM. Đó là sự liên kết không chỉ với các doanh nghiệp, tập đoàn đổi mới sáng tạo tại khu vực, với các viện, trường đại học lớn mà ở đây, vườn ươm còn có sự gắn kết mật thiết với các đơn vị sự nghiệp công lập khác thuộc Khu Công nghệ cao như Trung tâm Nghiên cứu triển khai và Trung tâm Đào tạo. Hoạt động này để xây dựng nên một hệ sinh thái hỗ trợ có năng lực cao dành cho cộng đồng khởi nghiệp công nghệ.

- Giấy chứng nhận này mang ý nghĩa thế nào đối với đơn vị? Đặc biệt là trong hoạt động ươm tạo hỗ trợ doanh nghiệp?

Với giấy chứng nhận là "Cơ sở ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao", vườn ươm sẽ dễ dàng nâng cao hiệu quả của các hoạt động, như:

Một là nâng cao uy tín: Thương hiệu đơn vị Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao - là cơ sở ươm tạo nằm trong Khu Công nghệ cao TP.HCM

Hai là kết nối mạng lưới: Kết nối với mạng lưới các cơ sở ươm tạo khác trong và ngoài nước, các nhà đầu tư, các chuyên gia, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, tạo cơ hội hợp tác và trao đổi kinh nghiệm.

Ba là thúc đẩy phát triển: Không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng quy mô và phát triển bền vững.

Bốn là hỗ trợ từ Chính phủ: Nhận ưu đãi về thuế, đất đai, và các chính sách hỗ trợ khác từ Nhà nước, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động ươm tạo.

Năm là tạo tiền đề thực hiện hiệu quả Nghị quyết 98/2023/QH15 về phát triển khoa học công nghệ và các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Sáu là góp phần phát triển và hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất, kỹ thuật chuyên sâu phục vụ cho các lĩnh vực ươm tạo về vi mạch bán dẫn, công nghệ sinh học,...

Bảy là thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học và công nghệ trong lòng các doanh nghiệp trong Khu Công nghệ cao TP.HCM.

Đầu tàu dẫn dắt hệ sinh thái ươm tạo của TP.HCM

- Xin ông cho biết những định hướng tiếp theo của Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ trong thời gian tới?

Trong thời gian tới, Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao định hướng trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo Khu Công nghệ cao TP.HCM. Trong đó, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Khu Công nghệ cao đóng vai trò là tổ chức khoa học và công nghệ chủ lực của TP.HCM trong việc thực hiện nhiệm vụ: ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao để phát triển công nghệ, tạo công nghệ nguồn, hoàn thiện công nghệ, phát triển công nghệ để thương mại hoá sản phẩm, chuyển giao công nghệ, dần thay thế công nghệ nhập khẩu phục vụ cho đô thị thông minh và các ngành công nghiệp chiến lược, then chốt của thành phố.

Bên cạnh đó, trung tâm là cầu nối giữa Nhà nước - trường, viện - doanh nghiệp tạo nên hệ sinh thái khởi nghiệp thúc đẩy mạnh sự phát triển doanh nghiệp khoa học công nghệ để góp phần vào sự phát triển bền vững của thành phố; thương mại hóa các sản phẩm chủ lực; kết nối các trường đại học và doanh nghiệp trong tổ chức ươm tạo, đổi mới sáng tạo, nơi kêu gọi vốn, phát triển ứng dụng và đổi mới sáng tạo liên ngành, kiến tạo cho thành phố thông minh và thúc đẩy chương trình, kế hoạch xây dựng đô thị thông minh trong tương lai.

Trung tâm tập trung vào việc phát triển ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo tạo nên hệ sinh thái trong việc thương mại hóa các sản phẩm công nghệ, các giải pháp mới nhằm giải quyết các bài toán lớn về phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM dựa trên cơ sở hợp tác chặt chẽ với các đại học và doanh nghiệp trong và ngoài nước. Ngoài ra, trung tâm kết nối, hỗ trợ ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ và là đầu tàu dẫn dắt về hệ sinh thái ươm tạo, đổi mới sáng tạo của TP.HCM.

Xin cảm ơn ông!

Võ Liên (thực hiện)