Khoa học

Nữ tướng ngành Kỹ thuật Y sinh với bộ sưu tập giải thưởng khủng

Công Chương 08/03/2024 - 15:31

PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp (sinh năm 1981, Trưởng Khoa Kỹ thuật Y sinh Trường ĐH Quốc tế (IU) - ĐHQG TP.HCM) gây sự chú ý khi từng được tạp chí Asian Scientist vinh danh là một trong 100 nhà khoa học hàng đầu châu Á năm 2019 do có những đóng góp nổi bật cho cộng đồng trong lĩnh vực Kỹ thuật y sinh.

Bà cũng là một trong những nhân vật đưa ngành Kỹ thuật Y sinh của Trường ĐH Quốc tế phát triển ngày càng mạnh mẽ với nhiều đóng góp cho cộng đồng.

ts-nguyen-thi-hiep-1.jpg
PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp.

Nhà khoa học duyên với nhiều giải thưởng

Năm 2012, PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp đã từ chối mức lương 3.000USD/tháng và điều kiện ăn ở, sinh hoạt tại Hàn Quốc để trở về nước làm giảng viên Bộ môn Kỹ thuật Y sinh tại IU, đồng thời đặt những viên gạch đầu tiên cho phòng thí nghiệm y học tái tạo. Nói về lý do này, PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp từng chia sẻ: “Khi ở Hàn Quốc, tôi cũng có những công bố khoa học và từng đăng ký 4 bằng sáng chế nhưng phải ghi địa chỉ là Korea… Những nghiên cứu đó cuối cùng cũng thuộc về nước họ, nên tôi không thấy có động lực nghiên cứu và muốn trở về làm khoa học trên quê hương mình”.

Trong sự nghiệp làm khoa học, giáo dục của mình, PGS Nguyễn Thị Hiệp sở hữu một loạt giải thưởng danh giá. Năm 2016, với đề tài nghiên cứu những phát hiện mới của loại vật liệu Titanium trong ngành nha khoa phục hồi, PGS Nguyễn Thị Hiệp đã giành được Giải thưởng L'Oreal và được Hội đồng Giải thưởng Khoa học L'Oreal - UNESCO đánh giá có năng lực cao, khả năng nghiên cứu tốt, tâm huyết với khoa học và có nhiều kinh nghiệm trong thiết kế vật liệu sinh học. Năm 2017, nữ PGS xuất sắc đoạt giải Nhất Giải thưởng ASEAN- US về “Giải pháp giảm áp lực lên các thành phố đô thị hóa nhanh - mảng Sức khỏe cộng đồng”. Năm 2018, cô nhận được giải thưởng L'Oréal - UNESCO vì đã phát triển một loại gel nano thông minh có thể đẩy nhanh quá trình tái tạo mô. Công trình nghiên cứu này giúp cô đạt giải Nhất Giải thưởng Sáng tạo TP.HCM năm 2019.

Theo Forbes Việt Nam, PGS.TS. Hiệp là một trong những nhà nghiên cứu y học tái tạo đầu tiên của Việt Nam. Năm 2021, nữ phó giáo sư đã có hơn 170 công trình nghiên cứu khoa học, gần 80 bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín, hơn 70 bài trong kỷ yếu hội nghị quốc tế cùng 4 bằng sáng chế.

Nói về con đường làm khoa học của mình, PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp từng chia sẻ: “Nghiên cứu là đam mê của tôi nên tôi thấy mình không đánh đổi gì cả. Trọn thanh xuân, tuổi trẻ của tôi là nghiên cứu, đọc sách và tìm ra đề tài nghiên cứu mới. Những người sẽ thấy rằng tôi sống một cuộc sống khô khan.Việc đọc tài liệu để hiểu vấn đề với tôi cũng thú vị như việc vào nhà hát để nghe một vở kịch. Để tìm hiểu một vấn đề trong Y học, tôi có thể đọc xuyên đêm mà không thấy mệt.

Trước đây, khi chưa có nhóm làm nghiên cứu cùng, tôi làm một mình và làm mọi lúc mọi nơi, ngay cả khi cho con ăn vẫn đọc tài liệu để ra vấn đề nghiên cứu. Khi mình nấu cơm, không đọc được, tôi sẽ nghe. Tôi tận dụng toàn thời gian để hiểu vấn đề nghiên cứu...”.

Nói về PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp, GS.TS Võ Văn Tới - nguyên Trưởng Bộ môn Kỹ thuật Y sinh IU, chia sẻ: “Tôi nhận thấy ở Hiệp có tất cả đức tính đáng quý của một ‘người nhà quê’. Em cần cù, chịu khó, sống tình cảm, thật thà, ẩn sâu bên trong là ý chí độc lập, tính cách lạc quan và có nhiều ý tưởng vượt ngoài khung bình thường”. Nhiều người cho rằng nhờ những đức tính này mà nữ PGS đã vượt qua rất nhiều khó khăn khi mới về nước như bắt đầu phòng thí nghiệm với 3 không: không tài trợ, không dự án, không máy móc để đạt được nhiều thành quả mang tầm châu lục trong sự nghiệp khoa học của mình.

Mong muốn phát triển Kỹ thuật Y sinh nhiều hơn nữa

Với vai trò là Trưởng khoa Kỹ thuật y sinh của IU, PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp mong muốn sẽ phát huy chất lượng giáo dục của Khoa ngày một tốt hơn, hướng đến mục tiêu là đơn vị đầu tiên trong nước có thể trao cho sinh viên chứng nhận quốc tế, đồng thời trang bị cho sinh viên nền tảng kiến thức vững chắc để phát triển công việc sau này.

nguyen-thi-hiep-2.jpg
PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp (giữa) đang hướng dẫn sinh viên.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp, sau 15 năm đào tạo và nghiên cứu, Khoa Kỹ thuật Y sinh Trường Đại học Quốc tế (ĐHQG-HCM) cũng khẳng định được một số cái vai trò quan trọng trong xã hội về lĩnh vực gọi là đào tạo và nghiên cứu.

Trong đó, Khoa Kỹ thuật Y sinh tập trung đào tạo đội ngũ kỹ sư chất lượng, có khả năng hỗ trợ các cái bệnh viện cũng như các phòng khám và đặc biệt là các công ty để có thể duy trì, sửa chữa cũng như là hiểu về các thiết bị y tế. Từ đó, sẽ giúp cho bác sĩ cũng như là các cơ quan sử dụng, vận hành hoặc là kinh doanh về trang thiết bị y tế có thể sử dụng đúng, cũng như là phát huy hết các chức năng của thiết bị. Đặc biệt, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc mà đưa ra cái kết quả có tính tin cậy.

PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp nhận định: “Chúng ta đều thấy quan trọng nhất trong quá trình điều trị là quá trình xác định các loại bệnh. Quá trình xác định các loại bệnh thì phụ thuộc vào các trang thiết bị y tế, vì thế khi các trang thiết bị y tế được sử dụng đúng quy trình, có chất lượng cao thì sẽ giúp cho dữ liệu trở nên chính xác, từ đó chúng ta sẽ đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp và giảm bớt các cái rủi ro không mong muốn. Ví dụ, dữ liệu sai thì họ đưa ra phương pháp điều trị sai và bệnh nhân sẽ không nhận được điều trị vì có thể nhận những ảnh hưởng không mong muốn khác từ sai lầm này. Cũng vì vậy việc đào tạo lực lượng kỹ sư cho đến hiện nay có ý nghĩa rất lớn đối với xã hội, đặc biệt là đối với sức khỏe người dân.

Đối với tầm ảnh hưởng cộng đồng thì có thể nói các nghiên cứu của Khoa Kỹ thuật Y sinh đang thực hiện đều phù hợp với xu hướng của thế giới. Các nghiên cứu của Khoa không chỉ bắt kịp các căn bệnh phổ biến của thế giới đang gặp phải (ví dụ vấn đề về ung thư, vấn đề về bệnh truyền nhiễm) mà còn tập trung đển tìm lời giải cho các vấn đề về vi rút, các biến chủng mới của vi rút hoặc các loại nấm mới ảnh hưởng lên quá trình điều trị và ảnh hưởng đến phương pháp điều trị hiện tại. Đặc biệt, các nghiên cứu của Khoa Kỹ thuật Y sinh còn phát hiện sớm các bệnh thần kinh hay các vấn đề về thần kinh sức khỏe trong khi đó thần kinh ảnh hưởng đến rất nhiều hành động của con người. Khoa Kỹ thuật Y sinh đã bắt kịp các cái xu thế nghiên cứu mới về vấn đề thần kinh trên thế giới. Khoa Kỹ thuật Y sinh cũng liên tục cập nhật các nghiên cứu mới và tiên tiến liên quan đến ngành AI và Deep learning để có thể là giảm đi các rủi ro trong quá trình điều trị và xây dựng nên các vùng điều trị chính xác. Với sự hỗ trợ của AI và Deep learning sẽ giúp cho chúng ta tìm ra những vùng chính xác của căn bệnh để sử dụng đúng và hiệu quả các phương pháp điều trị...”.

Khoa Kỹ thuật Y sinh của IU hiện đào tạo từ bậc Đại học đến Sau Đại học (Thạc sĩ và Tiến sĩ), cung cấp cho xã hội lực lượng kỹ sư, nghiên cứu viên và giảng viên trong tương lai. Việc đào tạo Thạc sĩ và Tiến sĩ đóng vai trò rất quan trọng trong đào tạo cho thế hệ trẻ hiểu về kỹ thuật y sinh, hiểu về cái cách sử dụng các trang thiết bị, hiểu về phương pháp điều trị mới, vật liệu sinh học cũng như là các thiết bị chẩn đoán sớm các bệnh để người dân có thể có được kiến thức trong cuộc sống của họ để có thể bảo vệ được cuộc sống chính mình.

Đơn vị cũng tạo ra nhiều cái sản phẩm mang tính dân dụng, phổ biến như máy đo huyết áp để bệnh nhân, người dân có thể tự sử dụng tại nhà, có thể biết được các tình trạng của mình và máy cũng giúp người dân có thể dự đoán được các vấn đề có thể xảy ra trong tương lai liên quan đến huyết áp. Khoa cũng làm ra các thiết bị đo nồng độ đường và cách điều trị bệnh đái tháo đường…

Bên cạnh đó, Khoa Kỹ thuật Y sinh cũng quan tâm đến vấn đề hỗ trợ kiến thức cho người dân trong quá trình chăm sóc sức khỏe. Đặc biệt, các sản phẩm Khoa lựa chọn tập trung nghiên cứu, phát triển cũng nhắm hướng đến các bệnh nhân trong đó dành cho người dân sống xa thành thị, nơi mà các trang thiết bị y tế không được trang bị hiện đại như ở trung tâm thành phố lớn. Khoa tập trung phát triển những sản phẩm có khả năng tự chăm sóc tại nhà. Ví dụ, vật liệu cầm máu hoặc băng gạc vết thương có thể giúp người dân hoàn toàn tiếp cận được các phương pháp Y tế hiện đại. Bằng cách trang bị và sử dụng các vật tư y tế này tại nhà trong trường hợp nguy hiểm cần cấp cứu hoặc cần điều trị trước (sơ cứu) tại nhà, người dân sẽ được tăng thêm cơ hội sống dù lực lượng y bác sĩ có thể chưa đến kịp nếu họ biết dùng và biết tự sơ cứu. Sơ cứu đúng cách sau đó được đưa bệnh viện để được điều trị và được chẩn đoán, nhận các phương pháp điều trị từ các bác sĩ… sẽ tăng cơ hội sống cho bệnh nhân hoặc giảm thiểu những di chứng do sơ cứu không kịp thời.

“Các đề tài nghiên cứu trong Khoa cũng đang xây dựng ra các mô hình AI để có thể đưa ra các phần mềm và từ các phần mềm này có thể dự đoán được tình trạng sức khỏe bệnh của người dân. Với các phần mềm này, người dân có thể để có thể chụp hình ảnh của mình, từ đó nhận biết tình trạng sức khỏe, về da của mình nó như thế nào hoặc chụp hình để hiểu tình trạng stress hoặc là các vấn đề về thần kinh của mình đang ra sao...” - PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp chia sẻ.

Công Chương