Giải pháp an toàn điều trị tứ chứng Fallot sau phẫu thuật
Tứ chứng Fallot là bệnh lý tim bẩm sinh đặc trưng bởi 4 tổn thương (hẹp phổi, động mạch chủ cưỡi ngựa liên thất, thông liên thất và phì đại thất phải) về mặt cấu trúc trong tim. Nếu không được can thiệp phẫu thuật, diễn tiến tự nhiên của bệnh thường dẫn đến tăng tỷ lệ các biến chứng, giảm tuổi thọ và thậm chí tử vong.
Sáng ngày 25/5, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM (BVĐHYD) tổ chức họp báo chia sẻ điều trị thành công ca tứ chứng Fallot bị hẹp van động mạch phổi, được điều trị thay van động mạch phổi qua da mà không cần mổ mở - đây là kỹ thuật ít xâm lấn, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh, giảm thời gian nằm viện.
Thay van động mạch phổi qua da là kỹ thuật mới, ít xâm lấn
Nữ bệnh nhi T.N.N.T, 14 tuổi, ngụ Bình Dương, bị hẹp van động mạch phổi, do mắc bệnh lý tim bẩm sinh Fallot. Theo bệnh sử, lúc 2 tuổi, bệnh nhi đã được chẩn đoán và phẫu thuât tứ chứng Fallot tại BVĐHYD. Sau phẫu thuật, bệnh nhi hồi phục sức khỏe tốt, phát triển bình thường và tiếp tục theo dõi đều đặn.
Gần đây, bệnh nhi bị khó thở khi gắng sức và hạn chế hoạt động thể lực. Kết quả siêu âm và chụp MRI ghi nhận tình trạng hở nặng van động mạch phổi khiến máu trào ngược từ động mạch phổi về tâm thất phải. Đây là diễn tiến tự nhiên thường gặp sau phẫu thuật điều trị tứ chứng Fallot. Bệnh nhi được chỉ định điều trị thay van động mạch phổi qua da mà không cần mổ mở.
Sau 2 giờ can thiệp, sức khỏe bệnh nhi ổn định, có thể đi lại vào ngày hôm sau, kết quả siêu âm và điện tim tốt. Bệnh nhi được xuất viện sau 3 ngày theo dõi, tái khám sau xuất viện 1 tuần. Hiện bệnh nhi đã hồi phục sức khỏe, hết khó thở, hết mệt mỏi khi gắng sức và có thể trở lại học tập, sinh hoạt bình thường.
Theo TS.BS Cao Đằng Khang – Trưởng khoa Phẫu thuật tim trẻ em BVĐHYD cho biết, với kỹ thuật này các Bác sĩ sẽ sử dụng một khung kim loại với hình dáng giống như mạch máu (stent), trên đó gắn một van tim nhân tạo, tất cả được thu nhỏ vào một chiếc ống thông. Ống được luồn từ một mạch máu lớn ở đùi để đưa dụng cụ đến ngay chỗ van động mạch phổi bị hẹp, hở. Thông qua hệ thống máy chụp mạch máu xóa nền, bác sĩ sẽ đưa dụng cụ đến vị trí van động mạch phổi bị hẹp, đẩy van nhân tạo ra khỏi ống thông. Sau đó, van nhân tạo bung ra và hoạt động như một van tim bình thường.
“Thay van động mạch phổi qua da là kỹ thuật mới, ít xâm lấn, giúp bệnh nhân tránh được cuộc phẫu thuật lớn (mổ mở) mang lại hiệu quả cao, giảm thời gian nằm viện, giảm các nguy cơ biến chứng do mổ mở, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh”, BS Khang cho hay.
Những lưu ý biến chứng sau phẫu thuật tứ chứng Fallot
GS.TS.BS. Trương Quang Bình – Chuyên gia BVĐHYD cho biết, tứ chứng Fallot chiếm khoảng 5-10% trong tổng số bệnh tim bẩm sinh nói chung. Bệnh nhi cần được phẫu thuật kịp thời để tránh các biến chứng tim mạch hoặc tử vong do cơn tím thiếu oxy cấp.
“Sau khi phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot, bệnh nhi vẫn có thể có những biến như hở van động mạch phổi, suy chức năng thất phải, rối loạn nhịp tim, hẹp van động mạch phổi… Các biến chứng này hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu người bệnh được theo dõi, tái khám đều đặn, giúp phát hiện sớm các biến chứng dài hạn sau phẫu thuật và can thiệp kịp thời nếu có chỉ định”, GS. Trương Quang Bình nhấn mạnh.
ThS BS. Phạm Trọng Phủ – Khoa Phẫu thuật tim trẻ em, BVĐHYD, lưu ý: “Tứ chứng Fallot tiến triển nặng theo thời gian. Do đó, phát hiện càng sớm, hiệu quả điều trị càng cao. Hiện nay, với sự phát triển của siêu âm tim, các bác sĩ có thể phát hiện bệnh lý này sớm hơn. Siêu âm tim thai là phương tiện chẩn đoán sớm nhất, có thể phát hiện bệnh ngay trong thời gian bào thai. Bên cạnh đó, sàng lọc đo độ bão hoà oxy sau sinh có thể phát hiện bệnh sớm. Những trường hợp nghi ngờ cần được thăm khám bởi bác sĩ tim mạch nhi và được đề nghị siêu âm tim”.