TP.HCM phát triển công nghiệp vi mạch - Bài 1: Từ phòng thí nghiệm đến thị trường

Thị trường mới là thước đo thành công của sản phẩm công nghệ

ICDREC được thành lập từ năm 2005, đây là một quyết định táo bạo và có tầm nhìn chiến lược của ban giám đốc ĐHQG-HCM, vì ở thời điểm đó, vi mạch là một khái niệm còn rất mới. Đầu năm 2008, ICDREC công bố chip vi xử lý 8 bit đầu tiên của Việt Nam, mang tên SigmaK3, một sản phẩm từ đề tài nghiên cứu cấp trọng điểm ĐHQG-HCM, đã gây tiếng vang không chỉ trong nước mà còn ở nước ngoài. Từ thành công ban đầu này, ICDREC tiếp tục thúc đẩy việc nghiên cứu và cho ra đời ngay trong năm 2009 chip vi xử lý VN801, phiên bản có tính năng cao hơn, hiệu suất tốt hơn SigmaK3. Chip VN801 vừa ra đời cũng đã đoạt giải nhì giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2009 cho hạng mục sản phẩm triển vọng (không có giải nhất cho hạng mục này).

Theo ThS. Ngô Đức Hoàng, giám đốc ICDREC: “Một trong những công trình khoa học và công nghệ tiêu biểu nhất của ICDREC trong 3 năm qua, chính là việc thiết kế thành công con chip thương mại đầu tiên tại Việt Nam SG8V1 do Sở khoa học và công nghệ TP.HCM đặt hàng. Điều này thể hiện các tính tiếp cận nhanh với công nghệ thiết kế về vi mạch mới của thế giới, và chúng ta đã dần dần bắt kịp với trình độ thế giới. Từ sản phẩm đó, trung tâm đã xây dựng được một đội ngũ thiết kế vi mạch có tay nghề vững vàng. Tính đến thời điểm này, ICDREC là trung tâm hàng đầu về lĩnh vực thiết kế vi mạch của cả nước, và cũng từ chính trung tâm này nước ta lần đầu tiên tham gia vào lĩnh vực thiết kế vi mạch của thế giới và hiện nay đứng thứ ba trong khu vực ASEAN”.

ThS. Ngô Quang Vinh khẳng định: “Chúng tôi dùng từ “sát cánh” ở đây theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Khác với doanh nghiệp ở các nước phát triển, doanh nghiệp nước ta thường còn yếu về mảng khoa học công nghệ, yếu cả lực lượng tiếp nhận công nghệ chứ chưa nói đến phát triển công nghệ. Nhiều doanh nghiệp thích nhận công nghệ có sẵn, trọn gói từ nước ngoài rồi rập khuôn áp dụng. Điều này gây khó cho nhiệm vụ chuyển giao công nghệ của các tổ chức trong nước. Chúng tôi không thể chuyển giao công nghệ ở mức nghiên cứu, tức là mức chip, mà phải làm đến mức sản phẩm hoàn chỉnh, kể cả vỏ, hộp, đóng gói, giải pháp... rồi mới giới thiệu đến doanh nghiệp”.

Một sản phẩm công nghệ, trong đó có vi mạch, chỉ sống thật sự khi nó được đưa vào ứng dụng trong thực tế, hay đơn giản hơn là có thị trường. Sản phẩm cũng chỉ phát triển và ngày càng hoàn thiện hơn khi nó có thị trường. Với định hướng đó, ICDREC đã đặt mục tiêu là "Sản phẩm hay là chết". Thông qua việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm hộp đen xe hơi có khả năng cạnh tranh thương mại trên thị trường, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí kỹ thuật được quy định bởi Bộ giao thông vận tải, các nhà khoa học của  ICDREC đã rút ra nhiều đặc tính kỹ thuật cần có của một chip vi điều khiển 8 bit thương mại và đã nhanh chóng cải tiến cho chip SG8V1 có nhiều đặc tính nổi trội, mặc dù hợp đồng của dự án sản xuất thử nghiệm chip SG8V1 không yêu cầu. Đến lúc này, những yêu cầu kỹ thuật trong hợp đồng của dự án sản xuất thử nghiệm không còn là thước đo duy nhất cho sự thành công của chip SG8V1, mà chính những yêu cầu khắt khe và thực tế của thị trường mới là thước đo đầy đủ.

Năm 2014, chip vi điều khiển thương mại SG8V1 đã chính thức được thương mại hóa trên thị trường, với tính năng và thông số cao hơn chip tương đương của nước ngoài, nhưng giá bán chỉ bằng 2/3. Đặc biệt, chip vi điều khiển SG8V1 đã xuất sắc vượt qua các sản phẩm khác để giành giải nhất Nhân tài Đất Việt 2014 ở hạng mục sản phẩm công nghệ thông tin thành công dành cho các sản phẩm đã thương mại và có thị trường nhất định.

Trung tâm nghiên cứu thực hiện phát triển và kinh doanh sản phẩm

ThS. Ngô Quang Vinh cho biết, trên cơ sở sự thành công của SG8V1, ICDREC đang tập trung phát triển và kinh doanh  lĩnh vực chủ lực cho dòng sản phẩm chip 8 bit, cụ thể là điện lực: modem thu thập dữ liệu điện kế từ xa (DCM), điện kế điện tử 1 pha và 3 pha, thiết bị đọc dữ liệu điện kế cầm tay... Lĩnh vực giao thông: giám sát hành trình xe ô tô, hộp đen xe máy, khóa điện tử định vị container tích hợp RFID... Lĩnh vực quản lý: thiết bị giám sát và định vị nguồn phóng xạ, thiết bị giám sát container lạnh, hệ thống quản lý sản xuất PMS, đầu đọc RFID dùng để quản lý vào/ra...

Trong đó, sản phẩm DCM đã trúng thầu cung cấp 3.000 điểm đo xa cho Tổng công ty điện lực TP.HCM, hiện đang được triển khai lắp đặt trên lưới điện của TP.HCM với số lượng hàng ngàn trạm. Với giá cung cấp dịch vụ thu thập dữ liệu sử dụng thiết bị DCM thấp hơn mức giá đang thuê từ các nhà cung cấp sử dụng thiết bị nhập từ Trung Quốc, ước tính mỗi năm tiết kiệm được hơn 1,8 tỷ đồng. Năm 2015, nếu số lượng là 100.000 điểm đo thì sẽ tiết kiệm được cho ngân sách hơn 62 tỷ đồng, con số này sẽ còn lớn hơn rất nhiều nếu tính chung cho cả Tập đoàn điện lực Việt Nam.

Chiến lược trung hạn trong 5 năm tới của ICDREC là tập trung tiếp tục đẩy mạnh khai thác các thị trường hẹp như điện lực, giao thông và các hệ thống quản lý; thay thế các chip đang sử dụng ở các thị trường này bằng chip Việt Nam do ICDREC thiết kế, kể cả 8 bit và 32 bit. Chiến lược dài hạn của trung tâm là phát triển mô hình từ một đơn vị nghiên cứu lên thành mô hình kết hợp giữa nghiên cứu và sản xuất kinh doanh, tăng doanh thu có được từ doanh nghiệp và giảm sự phụ thuộc vào ngân sách nhà nước, góp phần vào xây dựng nền tảng đại học nghiên cứu cho ĐHQG-HCM.

Như Quỳnh