Sung thằn lằn
Y học - Ngày đăng : 21:44, 24/04/2010
Sung thằn lằn, còn có tên là dây Thằn lằn (vì nó bò bám tường như con Thằn lằn), hoặc dây Trâu cổ (vì dùng thuốc bổ uống vào mạnh như Trâu đực), tên khoa học là Ficus pumila L., cùng họ Dâu tằm (Moraceae) với cây Sung. Là tiểu mộc, dây non bò sát tường, có mủ trắng. Lá dị dạng. Khi lên hết cuối bờ tường sẽ cho nhiều cành nhánh cứng, to, vươn cao và cho giả quả gọi là Sung, bên trong có rất nhiều quả nhỏ li ti như trong quả Sung.
Thường được trồng cho bò lên tường làm cảnh. Trồng bằng hột hay giâm cành. Chỉ cần cắt một nhánh nhỏ, trồng sát tường hoặc trong chậu cho bò lên tường. Khi nào dây phủ đầy tường thì lấy chậu đi, rễ sẽ tự bám xuống đất để sống.
Quả, thân, lá đều dùng làm thuốc. Cành, lá chứa rutin, mesoinositol, beta-sitosterol, beta-amirin acetat, taraxeryl acetat... Có tác dụng bổ, tăng sức đề kháng, ngừa và trị ung thư. Quả được dùng theo kinh nghiệm dân gian làm thuốc bổ, chữa di mộng tinh, yếu sinh lý. Liều dùng 10 - 30 g sắc uống. Cành lá chữa phong thấp, đau nhức chân tay, mỏi mệt. Liều dùng 12 - 24 g khô sắc uống hoặc ngâm rượu.
Nghiên cứu tại Ấn Độ, polysaccharid chiết từ quả Trâu cổ tiêm vào chuột nhắt, cho thấy có tác dụng ức chế các loại tế bào ung thư.
Theo kinh nghiệm của chúng tôi thì dây Sung thằn lằn còn có tác dụng trị bệnh thống phong (gout) rất tốt. Dùng cành lá mang quả, chặt nhỏ, phơi khô để dành. Khi bị đau nhức, sưng chân do thống phong thì dùng 1 nắm (20 - 30 g khô) sắc uống mỗi ngày. Dùng trong 7 ngày. Mỗi năm có thể dùng hai đợt như vậy là có thể khống chế được bệnh (không sưng đau) nhưng vẫn không làm giảm được nồng độ acid uric trong máu.
Quả Sung thằn lằn có thể cho món “rau mầm” rất ngon. Cắt giả quả làm đôi, lấy phần quả sợi bên trong (trông giống rau mầm), trộn dầu giấm sẽ có món “rau mầm” rất ngon.
Bài thuốc chữa thấp khớp, đau nhức mình mẩy thường được dùng như sau:
Cành lá Trâu cổ, Cỏ xước (hoặc Ngưu tất), Thổ phục linh, Thiên niên kiện, thân Lá lốt, cành Dâu tằm, mỗi thứ 20 g. Dược liệu khô, rửa sạch, chặt nhỏ sắc uống ngày 1 thang, trong 5 - 10 ngày. Ngâm rượu thì mỗi thứ 200 g, xay nhuyễn, thêm Đương quy, Bạch chỉ, Tiểu hồi mỗi thứ 8 g. Đổ ngập rượu đế ngâm vài tuần rồi chiết ra để dành uống mỗi bữa cơm 1 chung nhỏ (3 muỗng canh), ngày 2 lần.
DS. PHAN ĐỨC BÌNH