Sâm Triều Tiên và tác dụng kháng ung thư

Những nỗ lực tìm kiếm các thuốc điều trị ung thư từ thực, động vật của các nhà khoa học cũng đã mang lại những kết quả nhất định. Chẳng hạn: việc phát hiện tác dụng diệt tế bào ung thư của chất vincristin từ cây dừa cạn đã cho ra đời thuốc oncovin (năm 1963) dùng trong điều trị bệnh u lympho không - hodgkin. Chất taxol từ cây thông đỏ (Taxus baccata L) đã cho ra thuốc paclitaxel (năm 1992) - điều trị ung thư phổi, ung thư vú, ung thư buồng trứng. Topotecan – alcaloid từ cây Nothapodytes foetida - điều trị ung thư buồng trứng... Hàng ngàn chế phẩm chiết xuất từ thực, động vật đã và đang được thử nghiệm in vitro và in vivo tại Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và nhiều nước khác.

Sâm Triều Tiên (Panax ginseng C.A. Meyer) đã được sử dụng hơn 2.000 năm nay ở Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản và các nước ở Đông Á như là một vị thuốc bổ ưu hạng mặc dù đã có hơn 2.000 năm kinh nghiệm sử dụng, những chứng minh bằng khoa học hiện đại về các tác dụng trị liệu của sâm Triều Tiên vẫn còn là điều cần khám phá.

Y học cổ truyền phương đông đã chứng minh sâm Triều Tiên đóng vai trò quan trọng trong việc dự phòng và hỗ trợ điều trị những bệnh lý mạn tính, cần điều trị dài ngày như đái tháo đường, ung thư, bệnh xơ vữa động mạch, tăng lipid máu, cao huyết áp, thiểu năng tuần hoàn não... Y học hiện đại đã chứng minh sâm Triều Tiên duy trì sự hằng định nội môi của hệ thần kinh trung ương, hệnội tiết và hệ miễn dịch. Các tác dụng trị liệu của sâm Triều Tiên không điển hình và tương đối yếu so với các thuốc đặc trị tây y, nhưng việc ít gây tác dụng phụ khi sử dụng dài ngày, nhất là ở những đối tượng bệnh nhân cao tuổi, là ưu điểm của sâm Triều Tiên.

Sâm Triều Tiên có tác dụng dự phòng ung thư trên lâm sàng hay không? Đây là vấn đề đang được quan tâm nghiên cứu trọng tâm. Theo nghiên cứu của Yun TK và cộng sự thuộc Bệnh viện ung thư trung tâm ở Seoul (J. Korean Med. Sci,. 2001) trong 5 năm trên 1.987 cặp đối tượng có sử dụng và không sử dụng sâm Triều Tiên, tần suất phát triển ung thư giảm theo số lần và thời gian sử dụng sâm Triều Tiên, những đối tượng sử dụng sâm có tỷ lệ mắc bệnh ung thư và chết do ung thư thấp hơn so với nhóm không dùng. Đối tượng nghiện thuốc lá có dùng sâm Triều Tiên có tần suất bị ung thư phổi, môi, vòm họng, thực quản hay gan thấp hơn nhóm không dùng sâm. Tai biến do ung thư phổi và ung thư dạ dày giảm theo tương quan liều dùng sâm. Tác dụng dự phòng ung thư tăng lên theo tuổi sâm và quy trình chế biến (hồng sâm tốt hơn bạch sâm).

Theo Hasegawa H. (Biol. Pharm. Bull., 2002), Shibata S. và Yun TK. (J. Korean Med. Sci., 2001), Wakabayashi C. (Oncol. Res., 1997) và các cộng sự, các chất chuyển hóa của các ginsenoside sau khi uống (do tác động của hệ vi khuẩn đường ruột) như 20(S)-protopanaxadiol từ ginsenoside-Rbl và ginsenoside- Rb2, 20(S)- protopanaxadiol từ ginsenoside-Rg1, các ginsenoside- Rh1, -Rh2, -Rg3 và -Rg5 có tác dụng kháng ung thư và chống di căn trên một số nghiên cứu in vitro và in vivo. Ginsenoside -Rh2, -Rg3 và -Rg5 là một trong những hoạt chất kháng ung thư có trong hồng sâm, có thể phát huy tác dụng dự phòng ung thư đơn lẻ hay hiệp lực với các ginsenoside khác. Theo nghiên cứu gần đây của Chen J. và cộng sự thuộc Đại học y Chongqing, Trung Quốc (Melanoma Res., 2008) ginsenoside -Rg3 có tác dụng ức chế sự phát triển và sự di căn của tế bào ung thư B16 melanoma trên động vật thử nghiệm theo các cơ chế gây chết theo chương trình (apoptosis), điều hòa chu trình tế bào, ngăn chặn các yếu tố tăng trưởng mạch máu (angiogenesis).

Bột chiết sâm Triều Tiên và phân đoạn polysaccharid thể hiện tác dụng kháng ung thư, giảm tần suất và ức chế sự tăng sinh các u nhú trong các thực nghiệm gây ung thư trên chuột nhắt trắng bằng urethane, tế bào B16-F10, benzo (?)pyrene, aflatoxin B1 hay bằng 7,12-dimethylbenz[]anthracene. Ngoài ra, tác dụng điều hòa miễn dịch - gia tăng sức đề kháng của cơ thể [như: gia tăng số lượng bạch cầu, bạch cầu đa nhân, gia tăng hoạt tính của tế bào diệt tự nhiên (natural killer), gia tăng hoạt tính của tế bào lympho T4 (CD4), T8 (CD8), tế bào T hoạt hóa, tế bào lympho B], tác dụng tăng lực - chống mệt mỏi và tác dụng chống stress của sâm Triều Tiên cũng là những trợ lực góp phần kéo dài thời gian sống và tăng cường thể trạng của đa số bệnh nhân bị ung thư.