Hội chứng chuyển hóa - một yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Y học - Ngày đăng : 09:10, 22/08/2011
Hội chứng chuyển hóa (metabolic syndrome) bao gồm các yếu tố nguy cơ rối loạn chuyển hóa như sau: béo bụng (tích mỡ quá mức trong mô ở trong và xung quanh bụng); rối loạn chất béo trong máu tạo mảng bám (rối loạn mỡ trong máu, tức là mức triglycerid cao, HDL cholesterol thấp và LDL cholesterol cao, thúc đẩy tạo mảng bám trong thành các động mạch); huyết áp tăng cao; đề kháng insulin hay rối loạn dung nạp glucose (cơ thể không thể sử dụng hợp lý insulin hay đường-huyết được); trạng thái pro-thrombotic (nghĩa là fibrinogen hay nồng độ các chất ức chế hoạt hóa plasminogen-1 tăng cao trong máu); trạng thái tiền viêm (nghĩa là tăng cao C-reactive protein trong máu)
Bệnh nhân rối loạn chuyển hóa có nguy cơ cao mắc bệnh động mạch vành hay các bệnh khác có liên quan đến tạo mảng bám trong lòng động mạch (nghĩa là đột quỵ và bệnh mạch máu ngoại biên) và bệnh tiểu đường loại 2. Các yếu tố khác đi kèm với hội chứng chuyển hóa bao gồm ít vận động, tuổi tác, mất quân bình nội tiết tố và xu hướng bệnh lý di truyền. Hiện chưa có các tiêu chuẩn được thừa nhận rộng rãi trong chẩn đoán hội chứng chuyển hóa.
Theo khuyến cáo của Hội tim học - Viện tim phổi và máu Hoa Kỳ thì hội chứng chuyển hóa được xác định khi có sự hiện diện từ ba trở lên trong các thành phần sau đây: vòng mông tăng (nam từ 40 inches (102 cm) trở lên, phụ nữ từ 35 inches (88 cm) trở lên); triglycerid máu cao: (từ 150 mg/ dL trở lên); HDL cholesterol giảm (nam dưới 40 mg/dL, phụ nữ dưới 50 mg/dL); huyết áp tăng (từ 130/ 85 mm Hg trở lên); nồng độ đường - huyết lúc đói tăng (từ 100 mg/ dL trở lên).
Mục đích chính của điều trị hội chứng chuyển hóa là giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường loại 2. Điều trị ưu tiên hàng đầu là giảm các yếu tố nguy cơ chủ yếu gây ra bệnh tim mạch: bỏ thuốc lá, giảm nồng độ LDL cholesterol, hạ huyết áp và hạ lượng đường trong máu xuống mức được khuyến cáo.
Để điều trị cả nguy cơ ngắn và dài hạn, thay đổi lối sống là điều quan trọng hàng đầu để giảm các nguy cơ rối loạn chuyển hóa. Can thiệp vào lối sống bao gồm: giảm cân để đạt cân nặng lý tưởng (BMI dưới 25 kg/m2); tăng hoạt động thể chất (ít nhất 30 phút ở cường độ hoạt động trung bình trong hầu hết các ngày trong tuần); tập thói quen ăn uống lành mạnh (ăn nhiều rau, ăn cá, giảm các chất béo...).