Nghệ nhân Thạch Suôl - người chế tác nhạc cụ kỳ lạ
Đời sống - Ngày đăng : 09:12, 01/11/2010
Từ năm loại chất liệu (đồng, sắt, gỗ, da và hơi), nghệ nhân Thạch Suôl chế tác các nhạc cụ của dàn nhạc ngũ âm (Rô-niêt-thung, Rôniêt- ek, Rô-niêt-đek, Côn-thôm, Côn-tuôt, Sakhô-somphô, Sakhô-thôm) và cả đàn Tà-khê, đàn Khưm, đàn Cò và bộ trống Chayam... Thời gian qua, gia đình nghệ nhân Thạch Suôl đã hoàn thành cả trăm dàn nhạc ngũ âm, phần lớn làm theo hợp đồng với các nhà bảo tàng văn hóa, các đoàn nghệ thuật quần chúng, các chùa Khmer. Cuối năm 2006, gia đình nghệ nhân đã bàn giao 32 dàn nhạc ngũ âm và bộ trống Chayam cho Dự án bảo vệ và phát triển những vùng đất ngập nước ven biển tỉnh Sóc Trăng. Tết Đinh Hợi 2007, hợp đồng làm 17 dàn nhạc ngũ âm cho Sở VH-TT-DL tỉnh Trà Vinh.
Nghệ nhân Thạch Suôl cho biết: “Với đàn Rô-niêt-ek, 21 thanh tre được thay bằng gỗ cây sao bào nhẵn có độ dày thích hợp và cắt đoạn cho phù hợp với từng âm sắc, dùng dây dù xâu lại theo thứ tự từ ngắn tới dài, rồi căng thòng trên cái khung gỗ hình bán nguyệt. Với đàn Rô-niêt-đek thì phải rèn rồi mài 21 thanh sắt để có độ mỏng thích hợp (con trai ông dùng đàn organ để so âm từng thanh). Trống Sakhô-somphô và Sakhôthôm thì làm từ gỗ cây bình linh cắt khúc để trong mát cho khô tự nhiên rồi đục cho rỗng ruột; chọn da trâu cái có độ mỏng thích hợp và không tỳ vết, căng phơi ba nắng. Khó nhất là đúc phek-côn bằng đồng pha thau để làm Cônthôm và Côn-tuôt...”.
Nghệ nhân Thạch Suôl luôn mong muốn truyền đạt nghề cho các thế hệ trẻ, để góp phần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer Nam bộ.