Làm nghề CEO – “bộ óc” của doanh nghiệp

CEO là ai?

CEO là từ viết tắt của chief executive officer, có nghĩa là tổng điều hành của một doanh nghiệp. Từ này tương tự như từ general director (tổng giám đốc), thường sử dụng trước đây nhưng lại có khác nếu xét về quy mô của doanh nghiệp. Thường thì tổng giám đốc cũng là tổng điều hành, có thể sử dụng cho cả doanh nghiệp nhỏ, trung bình hoặc doanh nghiệp lớn. Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp gia đình, tổng giám đốc đa phần đảm nhận cả vai trò của chủ (người bỏ vốn ra xây dựng công ty). Hay nói một cách chính xác hơn, ông chủ kiêm luôn chuyện điều hành mọi hoạt động của công ty. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp phát triển ngày càng lớn mạnh, cơ cấu tổ chức phức tạp hơn, có nhiều ngành hàng, nhiều công ty con, nhiều chi nhánh hơn, thì yêu cầu cách biệt chức năng quản trị công ty với tư cách chủ doanh nghiệp (hội đồng quản trị, hội đồng thành viên) với chức năng điều hành công ty là điều hết sức cần thiết. Như vậy, CEO chỉ phù hợp với những tập đoàn, tổng công ty, công ty có quy mô lớn và độc lập hoàn toàn với vấn đề sở hữu công ty. Nói cách khác, CEO là người điều hành công ty chuyên nghiệp được những người chủ sở hữu của công ty thuê.

Nếu xét về hệ thống cấp bậc, thì CEO là người chịu trách nhiệm cao nhất về điều hành của cả tập đoàn hoặc công ty lớn, có nhiệm vụ đề ra mọi chiến thuật, mục tiêu, giải pháp, chương trình, kế hoạch cụ thể, trên cơ sở chiến lược tổng thể do hội đồng quản trị đã thông qua (chiến lược này cũng do CEO đề xuất). Bên dưới CEO còn có nhiều cấp quản trị viên như: giám đốc các công ty, các chi nhánh, các bộ phận, cơ sở nghiên cứu, giám đốc nhãn hiệu, quản lý xí nghiệp, phân xưởng . . . Trong nhiều trường hợp, CEO chính là bộ mặt, là linh hồn của doanh nghiệp. Một CEO giỏi có thể đảo ngược tình thế của một tập đoàn một cách ngoạn mục, ngược lại, CEO bất tài có thể làm sụp đổ công ty một cách nhanh chóng.

Phải là người có “thiên lý nhãn” và “thiên lý nhĩ”

TS.Lê Chí Hiếu, chủ tịch hội đồng quản trị, kiêm tổng giám đốc Công ty cổ phần phát triển nhà Thủ Đức cho biết: một CEO vừa phải có lòng nhân để biết yêu thương con người, biết đề cao tính nhân văn trong mọi hoạt động, vừa có trí cao, kỹ năng giỏi, nhanh nhạy đề ra mọi đường đi, nước bước phù hợp trong bàn cờ kinh doanh. Một CEO không chỉ là một nhân cách lớn. Họ cần có thêm "thiên lý nhãn", biết nhìn xa trông rộng, biết nhìn thấy những điều không ai thấy, biết nhìn ra những con đường riêng mà không ai phát hiện, biết nhìn thật sớm và thật nhanh những vấn đề cốt tử. CEO cũng phải có “thiên lý nhĩ”, biết cách thu thập mọi thông tin cần thiết, biết nghe mọi hơi thở, nhịp đập đến từng ngõ ngách trong cơ thể doanh nghiệp, biết nghe lời can gián và phản biện chân thành. Khi tìm ra một định hướng riêng, CEO phải có dũng khí để dấn thân vào dù biết rằng đó là mạo hiểm, nếu thất bại có thể mất trắng. Chưa đủ, CEO còn phải là một nhà hùng biện thông minh, có sức thuyết phục cao, để có thể bảo vệ đề xuất của mình trước cổ đông, hội đồng quản trị, đối tác, nhà cung cấp, nhà tài trợ.

Về mặt thể chất, CEO đương nhiên phải là người khỏe mạnh, chịu được sức ép đến từ nhiều phía, chịu được lịch làm việc kín bưng, đôi khi định trước cho cả năm. Những CEO thành công thường có khuynh hướng trầm tĩnh nhưng dễ hòa nhập và đầy nhiệt huyết. Họ biết tạo cảm hứng cho mọi người xung quanh, thôi thúc mọi người cùng tham gia sáng tạo và thực hiện những ý tưởng táo bạo. Họ cũng rất biết cách hóa giải những xung đột nội bộ để làm cho mọi người xích lại gần nhau hơn. CEO là người biết giữ sự cân bằng giữa công việc và gia đình, biết cách quản lý thời gian một cách hợp lý. Họ không khư khư gom giữ mọi quyền lực vào cá nhân mình, mà phân cấp một cách khoa học cho cấp dưới.

Tuy nhiên, một phẩm chất quan trọng nhất của CEO, nếu thiếu thì những điều nêu trên đều vô ích, đó là trực giác, là con mắt thứ ba nằm sâu trong não bộ. CEO có trực giác bén nhạy, có thể cảm nhận được đặc điểm, cá tính của đối tác, khách hàng, nhân viên ngay trong lần đầu gặp gỡ đầu tiên. Trực giác đó giúp CEO chọn lựa được chính xác chiến được kinh doanh, môi trường đầu tư, địa điểm dự án, chính sách khách hàng.

Trực giác cũng giúp CEO kịp thời điều chỉnh mọi thứ khi tình hình thay đổi. CEO quan niệm doanh nghiệp của mình cũng giống như một sinh thể, một hệ thống sống động có quan hệ mở với những hệ thống lớn hơn bao trùm bên ngoài. Hệ thống này luôn biến động, mất cân bằng nên nhiệm vụ của CEO là luôn tìm cách lập lại thế cân bằng động, tức là liên tục tái cân bằng trong suốt quá trình phát triển của doanh nghiệp.

Tất cả những đặc điểm nêu trên của người CEO, không phải có thể hình thành ngay một sớm một chiều. Mặc dù một số phẩm chất đã tiềm ẩn trong cấu trúc gene của họ, nhưng bất cứ một CEO thành công nào cũng phải trải qua quá trình tự rèn luyện, kiên trì và gian khổ. Nếu muốn trở thành một CEO tài giỏi, bạn hãy tích lũy kiến thức, không ngừng học tập, bổ sung kỹ năng, bồi dưỡng nhân cách, mài giũa trực giác, rèn luyện dũng khí, đốt cháy ngọn lửa trong tim, thăng hoa sáng tạo trí não.

Anh Thư