Cẩn trọng với bệnh loãng xương
Y học - Ngày đăng : 15:01, 28/10/2022
Bệnh lý thầm lặng nhưng gây tàn phế, tử vong
Theo TS.BS. Cao Thanh Ngọc - Trưởng khoa Nội cơ xương khớp Bệnh viện Đại học Y dược (BV ĐHYD) TP.HCM, loãng xương là tình trạng giảm khối lượng và chất lượng của xương. Xương trở nên mỏng hơn, giòn và dễ gãy hơn. Loãng xương được chia làm hai nhóm là loãng xương nguyên phát và loãng xương thứ phát.
Loãng xương thứ phát gồm các loãng xương có nguyên nhân cụ thể như do một số bệnh (cường giáp, suy thận...), do một số thuốc (corticosteroid)... Loãng xương nguyên phát, là loãng xương ở phụ nữ mãn kinh và loãng xương liên quan đến tuổi.
“Loãng xương là một bệnh diễn tiến thầm lặng, không có triệu chứng cho đến khi người bệnh bị gãy xương. Một số trường hợp, người bệnh bị gãy xương rồi mới biết mình bị loãng xương. Do đó, loãng xương được gọi là “căn bệnh thầm lặng” hay “kẻ giết người thầm lặng” - TS.BS. Cao Thanh Ngọc nhấn mạnh.
Trong khi đó, BS.CKII. Bùi Thị Phương Loan - khoa Phụ sản BV ĐHYD cho biết, có khoảng 25 - 30% phụ nữ độ tuổi mãn kinh bị loãng xương. Đây là đối tượng nguy cơ cao bị loãng xương. Mãn kinh là một quá trình tự nhiên xảy ra ở phụ nữ.
“Sự suy giảm nồng độ estrogen trong cơ thể liên quan mật thiết với quá trình dẫn đến loãng xương. Ở phụ nữ mãn kinh, thiếu hụt estrogen dẫn đến gia tăng hiện tượng mất xương, làm giảm khối lượng xương đồng thời giảm hấp thu ion calci ở ruột dẫn đến nguy cơ loãng xương gia tăng rất nhanh...” - BS.CKII. Bùi Thị Phương Loan thông tin.
Ngoài ra, TS.BS. Cao Thanh Ngọc cũng cho rằng, các triệu chứng muộn hơn là biến chứng của bệnh như biến dạng xương do gãy xương, giảm chiều cao, gù... Gãy xương do loãng xương thường ảnh hưởng lên các vị trí xương xốp và chịu lực như: xương cột sống (trong đó có cột sống ngực và cột sống thắt lưng); xương vùng hông (cổ xương đùi, vùng liên mấu chuyển xương đùi); 1/3 dưới xương cẳng tay; một số vị trí khác như đầu trên xương cánh tay, xương chậu... Gãy xương ở những vị trí này là một trong những nguyên nhân gây đau mạn tính, tàn phế, giảm chất lượng cuộc sống, mất chức năng và phụ thuộc, để lại nhiều gánh nặng cho chăm sóc và điều trị, cũng như làm tăng nguy cơ tử vong của người bệnh.
Một người đã bị gãy xương do loãng xương có nguy cơ gãy xương trong tương lai cao gấp hai lần nếu không được chẩn đoán và điều trị thích hợp. Khoảng một nửa số người đã từng bị gãy xương do loãng xương sẽ gãy thêm lần nữa, nguy cơ càng tăng thêm với mỗi lần gãy mới. 1/4 phụ nữ có gãy xương đốt sống sẽ bị gãy lại trong vòng một năm.
| Tỷ lệ mắc loãng xương ở người trên 50 tuổi từ 6 - 8% ở nam giới và từ 20 - 25% ở nữ giới. Tuổi càng cao thì tỷ lệ mắc loãng xương càng gia tăng. Ước tính toàn thế giới có trên 500 triệu người bị loãng xương; ước tính cứ 3 người nữ sẽ có 1 người bị gãy xương và 5 người nam sẽ có 1 người bị gãy xương do loãng xương. Ở Việt Nam, con số này khoảng 3,6 triệu người và đang tăng dần qua các năm. |
|
Cách điều trị và phòng ngừa
Theo TS.BS. Cao Thanh Ngọc, loãng xương là bệnh lý điều trị được, vì vậy việc phòng ngừa, chẩn đoán sớm đóng vai trò quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm.
Chẩn đoán loãng xương hiện nay chủ yếu dựa vào việc đo khối lượng xương hay còn gọi là đo mật độ xương. Đo mật độ xương bằng phương pháp hấp phụ tia X năng lượng kép được xem là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán.
Phương pháp đo được mật độ xương ở những vùng trung tâm như cổ xương đùi, cột sống thắt lưng hoặc vùng xương cẳng tay. Các phương pháp khác chỉ có giá trị tham khảo, không dùng để chẩn đoán xác định.
Đồng thời, TS.BS. Cao Thanh Ngọc cho rằng điều trị loãng xương bao gồm biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Phương pháp không dùng thuốc trong điều trị loãng xương bao gồm tập thể dục, giảm thuốc lá, bia rượu, phòng tránh té ngã.
Về điều trị dùng thuốc, bên cạnh việc bổ sung calci, cần sử dụng các thuốc đặc trị. Bác sĩ sẽ trao đổi cụ thể với từng người bệnh hoặc dựa trên bệnh đi kèm mà tư vấn loại thuốc hay phương pháp điều trị thích hợp nhất. Do đó, người bệnh nên đến khám để được bác sĩ khám trực tiếp và tư vấn phương pháp điều trị.
“Phòng ngừa loãng xương cần phối hợp cả biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Việc dùng thuốc chủ yếu là bổ sung calcium, vitamin D hỗ trợ, kết hợp chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất, vận động và phòng ngừa té ngã.
Các bài tập vận động, tập thể dục làm tăng sức bền, tập thăng bằng và cải thiện khối cơ như đi bộ, đạp xe đạp, bơi lội, thái cực quyền... Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, tránh hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, không dùng thuốc giảm đau không rõ nguồn gốc hoặc thuốc chứa corticoid...” - TS.BS. Cao Thanh Ngọc chia sẻ.
Tư vấn sức khỏe trực tiếp với bác sĩ.