Cứu sống bệnh nhân phình động mạch thân tạng có biến chứng vỡ hiếm gặp
Y học - Ngày đăng : 16:58, 15/08/2020
Anh V. được chẩn đoán bị tăng huyết áp hơn 10 năm nay, nhưng vì tình trạng sức khỏe ổn định, chỉ mệt khi hoạt động gắng sức nên anh chủ quan không khám sức khỏe định kỳ cũng như điều trị chứng tăng huyết áp.
Gần đây, trong lúc đang làm việc, anh V. đột ngột chóng mặt, sau đó nôn ra máu đỏ bầm, đau thắt vùng thượng vị. Anh V. được người nhà đưa đến BV ĐHYD TP.HCM cấp cứu.
Sau khi thực hiện CT và nội soi dạ dày tá tràng, các bác sĩ cho biết anh V. bị xuất huyết tiêu hóa trên nghi do chảy máu đường mật từ khối máu tụ và giả phình kèm hiện tượng tắc mật do chèn ép. Khối máu tụ to với đường kính hơn 8 cm (nằm vùng đầu và thân tụy) do giả phình động mạch (đường kính 28 mm) đang hoạt động ngay phần chia đôi của động mạch thân tạng chèn ép gây tắc mật và nguy cơ vỡ lan rộng (do chảy máu tiếp diễn).
Các xét nghiệm cho thấy rõ tình trạng người bệnh bị vàng da tắc mật như bilirubin tăng cao, men gan tăng gần 1.000 UI/ml và thiếu máu.
Dựa trên việc theo dõi người bệnh về các triệu chứng lâm sàng, các xét nghiệm và theo dõi kích thước khối máu tụ dưới siêu âm, các bác sĩ đánh giá diễn tiến lâm sàng không thuận lợi, cần tiến hành hội chẩn lần 2 và quyết định can thiệp nội mạch. Đơn vị can thiệp mạch tạng tiến hành can thiệp với mục tiêu làm tắc túi giả phình (không cho máu vào túi giả phình), chấp nhận nguy cơ có khả năng tắc động mạch gan và động mạch lách. Bên cạnh đó, phẫu thuật là phương án dự phòng khi can thiệp nội mạch thất bại hoặc khi có tai biến của thủ thuật đe dọa tính mạng người bệnh. Các phương án được thực hiện thành công.
Sau khi cân nhắc các phương án điều trị cho người bệnh và kết quả chụp mạch máu xóa nền, các bác sĩ đã quyết định can thiệp lần đầu bằng cách đặt khung hợp kim có màng phủ (stentgraft) để che túi giả phình và chuyển dòng chảy vào động mạch gan. Đây là phương pháp an toàn nhất ở thời điểm hiện tại cho người bệnh, nhưng đòi hỏi kỹ thuật cao trước các nguy cơ tai biến (như không kiểm soát chảy máu khi có biến chứng chảy máu trong thủ thuật, nguy cơ tắc động mạch lách, động mạch gan và không che hết cổ giả phình...), đồng thời cân nhắc hướng xử lý tiếp theo tùy theo diễn tiến bệnh ngay sau can thiệp.
Theo BS. Nguyễn Quang Thái Dương, phó trưởng khoa chẩn đoán hình ảnh, trưởng đơn vị can thiệp tim mạch - BV ĐHYD, vỡ phình động mạch thân tạng là bệnh rất hiếm gặp, vỡ phình tạo khối máu tụ và giả phình hoạt động có biến chứng tắc mật và xuất huyết tiêu hóa càng hiếm hơn. Đây là bệnh rất nguy hiểm vì ngay cả túi phình với kích thước nhỏ thì nguy cơ vỡ rất cao. Khi vỡ, tỷ lệ tử vong gần như hơn 70 - 80%, nhất là các túi phình to, nằm ngay ngã ba và kèm theo phình động mạch chủ bụng. Việc can thiệp điều trị cho người bệnh đòi hỏi kỹ thuật cao theo một tiến trình phù hợp. Can thiệp nội mạch là xu hướng chọn lựa đầu tiên cho các túi phình hoặc giả phình nằm ở các vị trí khó khăn cho việc can thiệp bằng phẫu thuật.
BS. Nguyễn Quang Thái Dương khuyến cáo, người có tiền sử hút thuốc lá, tăng huyết áp, từng mắc các bệnh về mạch máu hoặc gia đình có người bị bệnh về động mạch nên chủ động thăm khám định kỳ để được điều trị tốt các bệnh nền, tránh nguy cơ biến chứng cao khi biến cố xảy ra. Ngay khi có các triệu chứng ở bụng, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.