Điện hóa phương tiện giao thông có thể giảm 1/3 khí nhà kính

Đây là chia sẻ của PGS.TS Đàm Hoàng Phúc - Giám đốc chương trình đào tạo Kỹ thuật Ô tô, Đại học Bách khoa Hà Nội, tại hội thảo “Giảm phát thải từ phương tiện giao thông và chuyển đổi năng lượng xanh hướng tới bảo vệ môi trường”, sáng 24/10. Hội thảo nằm trong Triển lãm Vietnam Motor Show 2024.

Xe điện hóa giúp giảm đáng kể lượng khí phát thải

Theo đó, phương tiện giao thông đường bộ đóng vai trò quan trọng trong việc đạt mục tiêu Net Zero. Việc điện hóa các phương tiện giao thông đường bộ, như taxi hay xe buýt, xe máy và ôtô được xem là trọng tâm trên tiến trình xanh hóa.

“Bằng cách sử dụng điện cho các chuyến đi ngắn và đi lại hằng ngày, lượng khí phát thải ra môi trường được giảm đi đáng kể. Do đó, việc điện hóa phương tiện giao thông đường bộ có thể giảm đến 1/3 khí nhà kính từ lĩnh vực giao thông vận tải vào năm 2030”, ông Phúc nhấn mạnh.

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc còn cho rằng, việc chuyển đổi sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch không chỉ giúp giảm thiểu lượng phát thải khí nhà kính mà còn thúc đẩy tiến bộ công nghệ trong ngành ô tô. Xe điện hóa, đặc biệt là xe hybrid và thuần điện, là tương lai tất yếu của giao thông toàn cầu và Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu cũng như ứng dụng những giải pháp này.

Xe sử dụng năng lượng xanh được nhắc nhiều nhất hiện nay là xe điện hóa. Xe sử dụng năng lượng dòng điện để thay thế một phần hoặc toàn bộ vai trò của động cơ đốt trong. Loại xe này được chia làm 2 nhóm, gồm xe hybrid và xe thuần điện.

Trong đó, xe hybrid thường đi kèm hệ động cơ đốt trong song song với mô-tơ điện. Dựa vào đặc tính cũng như hiệu quả sử dụng, mỗi hãng lại có cách phân chia tỷ lệ sức mạnh giữa động cơ đốt trong và mô-tơ điện khác nhau. Pin của xe hybrid có thể được sạc từ nguồn bên ngoài (hybrid cắm sạc - PHEV) hoặc từ quá trình thu hồi động năng của xe.

Còn xe thuần điện, vai trò của động cơ đốt trong được loại bỏ hoàn toàn. Hệ truyền động của xe bao gồm mô-tơ điện và pin dung lượng lớn được đặt dưới sàn xe. Nhờ việc loại bỏ động cơ đốt trong, xe thuần điện có chỉ số phát thải bằng 0 và là phương tiện lý tưởng cho mục tiêu giảm ô nhiễm không khí đến năm 2030.

Do đó, xu hướng chuyển đổi xe điện hóa đã bắt đầu nhen nhóm từ năm 2015 và tăng mạnh từ năm 2020. Tại Việt Nam, làn sóng này thể hiện rõ khi số lượng xe hybrid và xe thuần điện ngày càng tăng. Tại Triển lãm Vietnam Motor Show năm nay, xe xanh chiếm số lượng lớn, với các mẫu xe như Toyota Camry HEV, Honda Civic e:HEV, Suzuki XL7 Hybrid hay loạt xe điện của BYD…

Việt Nam cần thêm thời gian để chuyển đổi xe điện hóa

Trên thế giới, quá trình chuyển đổi xe điện hóa được đẩy nhanh nhờ vào chính sách hỗ trợ của nhiều quốc gia. Tại các thị trường tiêu thụ nhiều ô tô như châu Âu, Mỹ, Nhật, Trung Quốc, xe điện hóa được nhiều hỗ trợ như giảm thuế, trợ cấp tiền hoặc cung cấp bãi đỗ miễn phí. Hay tại các quốc gia láng giềng như Thái Lan, Indonesia, xe thuần điện được miễn phí trước bạ và thuế nhập khẩu.

Trong khi đó, các dòng xe thuần điện tại Việt Nam được ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là 3%, xe điện PHEV là 70% trong khi xe hybrid (HEV) thông thường vẫn chưa có chính sách ưu đãi.

Do đó, ông Nguyễn Trung Thắng - Giám đốc Bộ phận Thuế, Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG đã đề xuất, thuế TTĐB của xe hybrid (HEV) là 70%, xe điện PHEV là 50%. Điều này giúp giảm giá bán lẻ xe các dòng xe điện hóa về tiệm cận giá xe động cơ đốt trong (ICE). Từ đó thúc đẩy người tiêu dùng chuyển đổi sang các dòng xe điện hóa.

Ông Nguyễn Trung Thắng cho biết thêm, việc khuyến khích tiêu dùng các dòng xe thuần điện (BEV) là phù hợp với xu thế toàn cầu. Tuy nhiên, trong bối cảnh cơ sở hạ tầng cho xe điện tại Việt Nam chưa được phát triển rộng rãi, Chính phủ nên cân nhắc các giải pháp khuyến khích thay thế các dòng xe ICE bằng các dòng xe HEV và PHEV - những dòng xe thân thiện hơn với môi trường.

“Trong thời gian ngắn hạn rất khó để ồ ạt chuyển sang xe thuần điện. Việt Nam cần thêm thời gian, nguồn lực để phát triển hạ tầng trạm sạc điện, nguồn điện dựa trên năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, đồng thời để thay đổi tâm lý và thói quen của người dùng”, ông Nguyễn Trung Thắng nhấn mạnh.